Bánh nổ – cái tên nghe giản dị, mộc mạc nhưng lại ẩn chứa hương vị đậm đà, được tạo nên từ những hạt nếp tròn mẩy thấm đượm tinh hoa của đồng quê, của mưa nắng miền Trung. Vị giòn rụm và thơm lừng của bánh đã trở thành một phần ký ức tuổi thơ, là món quà quê gần gũi với bao thế hệ người con xứ Quảng.

1. Bánh nổ Quảng Ngãi món gì?

Tên gọi “bánh nổ” khiến nhiều người lần đầu nghe qua không khỏi hiếu kỳ. Sự mộc mạc ấy bắt nguồn từ âm thanh đặc trưng phát ra trong lúc rang nếp: những hạt nếp căng tròn gặp nhiệt sẽ bật tung ra, trắng mịn, nhẹ xốp và thơm phức. Tiếng nổ lách tách ấy vang lên như bản nhạc đồng quê, mang theo sự ấm áp của gian bếp nhỏ và sự mộc mạc trong từng thao tác làm bánh.

Dẫu mang cái tên dân dã, từng miếng bánh lại chứa đựng cả một thế giới hương vị: giòn rụm khi cắn vào, thoang thoảng mùi nếp mới, vị ngọt nhẹ thanh thoát, như thấm đượm hồn quê và bàn tay khéo léo của người dân xứ Quảng.

2. Quy trình sản xuất bánh nổ

Nguyên liệu

Thành phần chính để tạo nên bánh nổ là gạo nếp – loại nếp ngon nhất được người làm bánh chọn lựa thường là nếp ngự. Theo chia sẻ của những người có kinh nghiệm, gạo nếp phải được thu hoạch từ vụ mùa trước, phơi thật kỹ rồi cất trữ cẩn thận. Trước khi chế biến, gạo lại được đem phơi thêm một lần nữa để bảo đảm độ khô tối ưu. Gạo càng khô thì khi chế biến, hạt sẽ nổ đều, xốp và giữ được độ giòn hấp dẫn, giúp thành phẩm có độ đồng nhất và kết cấu đẹp mắt.

Bên cạnh đó, đường cát trắng và gừng cũng là hai nguyên liệu không thể thiếu trong việc tạo nên hương vị đặc trưng. Đường mang lại vị ngọt dịu, còn gừng giúp tăng hương thơm và thêm chút cay ấm đặc trưng, làm nên nét riêng cho bánh nổ.

Công đoạn rang nếp

Gạo nếp sau khi được phơi khô sẽ cho vào chảo lớn để rang trên bếp than hồng. Dưới tác động của nhiệt độ cao, lớp vỏ trấu bên ngoài sẽ tự tách ra, để lộ phần hạt trắng mịn bên trong cùng mùi thơm đặc trưng lan tỏa. Sau khi rang, hạt nếp được sàng lại kỹ càng để loại bỏ hoàn toàn vỏ trấu, đảm bảo bánh thành phẩm không bị sạn, giữ được độ mịn khi ăn và tạo cảm giác dễ chịu nơi đầu lưỡi.

Chế biến hỗn hợp đường

Để kết nối từng hạt nếp rang lại với nhau, người thợ sẽ nấu hỗn hợp kết dính gồm đường cát trắng và nước gừng. Hỗn hợp này được đun sôi đến khi sánh đặc và có thể kéo chỉ. Đôi khi, để tăng hương vị và tạo điểm nhấn cay nhẹ, gừng tươi thái sợi cũng được thêm trực tiếp vào hỗn hợp trong quá trình nấu.

Tạo hình bánh

Sau khi rang xong, hạt nếp được trộn đều tay cùng nước đường gừng. Hỗn hợp này sau đó sẽ được đổ vào khuôn và nén thật chặt. Khuôn bánh thường làm bằng gỗ, có hình hộp chữ nhật dài. Người thợ sử dụng một thanh gỗ chắc chắn để ép đều, giúp bánh thành hình đẹp và chắc chắn.

Bánh sau khi ép xong sẽ được lấy ra khỏi khuôn, đem phơi khô ngoài trời hoặc sấy nhẹ bằng nhiệt để làm khô. Đây là cách làm bánh nổ thủ công vẫn được gìn giữ tại nhiều làng nghề ở Quảng Nam.

Hoàn thiện sản phẩm

Khi đã đạt đủ độ khô, cây bánh nổ sẽ được cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn, có thể là dạng vuông hoặc chữ nhật tùy theo nhu cầu. Sau cùng, bánh được đóng gói cẩn thận, dán nhãn đầy đủ thông tin trước khi đưa ra thị trường phục vụ người tiêu dùng.

3. Cách thưởng thức bánh nổ chuẩn vị nhất

Để cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc trưng của bánh nổ xứ Quảng, bạn nên thưởng thức từ tốn, để từng hạt nếp giòn tan chậm rãi tan ra trong miệng, hòa quyện cùng vị ngọt nhẹ của đường và dư âm cay nồng dịu dàng từ gừng. Mỗi miếng bánh là một sự kết hợp hài hòa, mang đến cảm giác dễ chịu, nhất là khi dùng kèm tách trà nóng – thứ thức uống giúp nâng tầm vị ngon mộc mạc và tinh tế của bánh.

Từ lâu, bánh nổ đã trở thành món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết cổ truyền, đặc biệt là Tết Nguyên đán. Người xưa có câu: “Tết mà không có bánh nổ thì chưa trọn Tết.” Nhiều gia đình còn chuẩn bị sẵn nhiều đòn bánh để tiếp đãi khách quý, cùng nhau nhâm nhi bên chén trà, ôn lại những kỷ niệm xưa – một hình ảnh đậm chất quê, gần gũi và ấm áp.

4. Giá cả và địa chỉ mua bánh nổ Quảng Ngãi

Hiện nay, bánh nổ Quảng Ngãi được bày bán rộng rãi với mức giá hợp lý, dao động từ 25.000 – 30.000 đồng mỗi gói. Món bánh này không chỉ thích hợp để thưởng thức hằng ngày mà còn là lựa chọn tuyệt vời để làm quà biếu.

Bạn có thể dễ dàng tìm mua bánh tại:

• Các chợ truyền thống và tiệm tạp hóa.
• Hệ thống siêu thị trên toàn quốc.
• Các cửa hàng chuyên bán đặc sản miền Trung.
• Làng nghề làm bánh nổ nổi tiếng Điền Trang (Quảng Ngãi).

Tạm kết

Bánh nổ Quảng Ngãi không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng đất miền Trung. Trong từng chiếc bánh là cả sự kỳ công, tâm huyết và tình cảm của người làm bánh. Nếu có dịp đến Quảng Ngãi, đừng quên mang về vài gói bánh nổ – món quà quê giản dị nhưng đầy ý nghĩa.

Để chế biến nhiều món ăn ngon cho gia đình, căn bếp của bạn nên có một chiếc nồi chiên không dầu chất lượng tốt. FPT Shop đang có sẵn nhiều sản phẩm nồi chiên không dầu từ các thương hiệu gia dụng nổi tiếng với dung tích, mẫu mã đa dạng, bảo hành uy tín. Xem các sản phẩm tại đây: