Hãng thông tấn AP ngày 20/11 công bố dữ liệu nội bộ của Lầu Năm Góc về tỷ lệ sự cố máy bay quân sự thuộc nhóm A trên mỗi 100.000 giờ bay, cho thấy năm 2024 ghi nhận mức tăng đáng kể so với những năm trước đó. Báo cáo bao trùm năm tài chính 2020, 2021, 2022, 2023 và 10 tháng đầu năm tài chính 2024, tức là tính đến ngày 31/7/2024.

Quân đội Mỹ định nghĩa sự cố hàng không nhóm A là tai nạn gây thiệt hại từ 2,5 triệu USD trở lên hoặc khiến máy bay bị phá hủy hoàn toàn, làm ít nhất một người thiệt mạng hoặc thương tật vĩnh viễn.

Tổng cộng 25 quân nhân và nhân viên dân sự làm việc cho Bộ Quốc phòng Mỹ đã thiệt mạng, 14 máy bay bị phá hủy trong 10 tháng đầu năm tài chính 2024. Tỷ lệ sự cố nhóm A trên mỗi 100.000 giờ bay ở giai đoạn này là 2,02, tăng 5% so với mức 1,30 vào năm 2020.

Thủy quân lục chiến Mỹ là quân chủng có mức tăng cao nhất, gấp gần 3 lần so với 4 năm trước.

Dữ liệu riêng của hải quân Mỹ cũng cho thấy số vụ tai nạn máy bay của quân chủng này đã tăng mạnh trong năm nay. Theo Bộ tư lệnh An toàn Hải quân, có 14 sự cố hàng không thuộc nhóm A đã xảy ra trong năm 2025, so với 8 vụ vào năm ngoái.

Một số loại máy bay có tỷ lệ tai nạn cao hơn những dòng khác, trong đó trực thăng lai V-22 Osprey nằm trong số những phương tiện dễ gặp sự cố nhất. Tỷ lệ xảy ra tai nạn nghiêm trọng liên quan trực thăng Apache cũng tăng gấp 4,5 lần trong vòng 4 năm. Số liệu này với vận tải cơ C-130 tăng gần gấp đôi trong cùng khoảng thời gian.

Báo cáo được Lầu Năm Góc chuyển cho thượng nghị sĩ Elizabeth Warren từ tháng 1. Văn phòng của bà Warren trước đó đề nghị Bộ Quốc phòng Mỹ cung cấp thông tin sau khi xảy ra loạt sự cố chết người liên quan trực thăng lai V-22 Osprey.

Thượng nghị sĩ Mỹ sau đó chuyển dữ liệu cho AP, nhấn mạnh tỷ lệ như vậy là "cực kỳ đáng lo ngại và đòi hỏi có hành động". Bà cho rằng cần sửa đổi luật để các nghị sĩ tiếp cận báo cáo tai nạn dễ dàng hơn, qua đó giúp quốc hội Mỹ tìm hiểu "nguyên nhân gốc rễ" và cứu mạng quân nhân.

Khi được đề nghị bình luận về thông tin, Lầu Năm Góc cho biết quân đội Mỹ thường xuyên đánh giá, cải thiện quy trình và rút ra những bài học kinh nghiệm từ các sự cố, nhằm giảm thiểu rủi ro về an toàn.

Giới chuyên gia quân sự nhận định xu hướng này không bắt nguồn từ một yếu tố đơn lẻ, mà là kết quả của nhiều vấn đề nhỏ tích tụ lại. Trong đó có nhu cầu tác chiến tăng mạnh, sử dụng máy bay có độ rủi ro cao như V-22 Osprey, cũng như đại dịch Covid-19 khiến phi công được bay ít hơn và thiếu kinh nghiệm vận hành.

Phạm Giang (Theo AP)