Khi được các phóng viên hỏi đề xuất 28 điểm về hòa bình cho Ukraine có phải là phương án cuối cùng hay không, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/11 trả lời "không". "Chúng tôi đang cố gắng chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine. Bằng cách này hay cách khác, chúng tôi phải chấm dứt cuộc xung đột này", ông Trump nói thêm.

Theo đề xuất mà ông Trump đưa ra, Ukraine được yêu cầu phải chấp nhận bán đảo Crimea, tỉnh Lugansk và Donetsk thuộc "kiểm soát thực tế" của Nga. Ukraine phải tổ chức bầu cử sớm trong 100 ngày, cắt giảm quân số xuống 600.000 người và sửa hiến pháp, nêu rõ rằng họ từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO.

Đổi lại, Ukraine sẽ nhận "bảo đảm an ninh đáng tin cậy" và một quỹ tái thiết sử dụng một phần tài sản Nga bị phương Tây phong tỏa. Kế hoạch không đề cập cụ thể đảm bảo an ninh của Mỹ dành cho Ukraine, song truyền thông đưa tin nước này sẽ hưởng cơ chế "tương tự NATO".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phản ứng lạnh nhạt với kế hoạch này, nói rằng ông sẽ đề xuất "các phương án thay thế". Ông Zelensky cho biết Ukraine sẽ họp với phía Mỹ trong tuần tới để thảo luận về đề xuất của Tổng thống Trump.

Ông Trump ngày 21/11 nói thời điểm phù hợp để Ukraine đồng ý thỏa thuận là ngày 27/11, cho biết nước này cần chấp nhận thực tế và bác bỏ ý kiến rằng viện trợ thêm cho Ukraine hay trừng phạt Nga có thể thay đổi cục diện chiến sự.

"Ông Zelensky sẽ phải chấp nhận nó. Nếu không, Ukraine sẽ phải tiếp tục chiến đấu", ông Trump cho biết. "Đến một lúc nào đó, ông ấy sẽ phải chấp nhận một điều gì đó".

Tổng thống Vladimir Putin cho biết kế hoạch hòa bình có thể trở thành nền tảng cho thỏa thuận cuối cùng, song cáo buộc Ukraine tiếp tục cản trở đàm phán. Ông cảnh báo Nga đủ khả năng mở rộng thêm khu vực kiểm soát nếu Ukraine rút khỏi tiến trình hòa bình.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP)