"Chúng tôi sẽ khởi động các cuộc tham vấn giữa quan chức cấp cao Ukraine và Mỹ tại Thụy Sĩ về những vấn đề tiềm năng cho một thỏa thuận hòa bình trong tương lai", Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine Rustem Umerov viết trên mạng xã hội ngày 22/11.

Ông Umerov khẳng định Kiev sẽ bước vào bàn đàm phán "với những nguyên tắc rõ ràng về lợi ích quốc gia", sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hối thúc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sớm chấp nhận kế hoạch hòa bình 28 điểm để chấm dứt chiến sự với Nga.

Tổng thống Zelensky đã phê chuẩn thành phần phái đoàn đàm phán đến Thụy Sĩ, với trưởng đoàn là Chánh văn phòng Tổng thống Andriy Yermak, trợ lý thân cận của ông. Đoàn còn có ông Umerov, Giám đốc Cục Tình báo Quân đội (GUR) Kyrylo Budanov và một số quan chức quốc phòng, tình báo, ngoại giao.

Theo kế hoạch hòa bình của ông Trump, Ukraine được yêu cầu chấp nhận Crimea, Lugansk và Donetsk thuộc "quyền kiểm soát thực tế" của Nga, đồng thời phải tổ chức bầu cử sớm trong 100 ngày, cắt giảm quân số còn 600.000 người và điều chỉnh hiến pháp từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO.

Đổi lại, Ukraine sẽ nhận "bảo đảm an ninh đáng tin cậy" và một quỹ tái thiết sử dụng một phần tài sản Nga bị phương Tây phong tỏa. Kế hoạch hòa bình không đề cập cụ thể bảo đảm an ninh mà Mỹ dành cho Ukraine là gì, song truyền thông trước đó mô tả Ukraine sẽ hưởng cơ chế "tương tự NATO".

Chính quyền Trump đã đưa ra "tối hậu thư Lễ Tạ ơn" cho Kiev, yêu cầu Tổng thống Zelensky chấp thuận khung thỏa thuận trước ngày 27/11. Tổng thống Trump tuyên bố lãnh đạo Ukraine cần phải "chấp nhận thực tế", đồng thời bác bỏ ý kiến rằng thêm viện trợ Ukraine hay tăng trừng phạt Nga có thể thay đổi cục diện chiến sự. Một số quan chức Mỹ cảnh báo rằng nếu bác bỏ kế hoạch hòa bình, Ukraine có thể chịu hậu quả về mức hỗ trợ quân sự và tình báo từ Washington.

Phó tổng thống Mỹ JD Vance cho rằng những ý kiến từ châu Âu chỉ trích kế hoạch của ông Trump là "hiểu sai hoặc xuyên tạc thực tế". Ông nhấn mạnh châu Âu đang tồn tại "ảo tưởng rằng rót thêm tiền, thêm vũ khí hay thêm trừng phạt sẽ giúp Ukraine chiến thắng".

Tổng thống Zelensky hôm 21/11 khẳng định Ukraine sẽ phối hợp "với cả Mỹ và châu Âu" để tìm kiếm thỏa thuận hợp lý. Ông cũng thừa nhận đất nước đang bước vào một trong những thời khắc khó khăn nhất của chiến sự, khi phải lựa chọn giữa giữ đồng minh hay đánh mất lãnh thổ.

"Áp lực đặt lên Ukraine là vô cùng lớn. Chúng tôi đối diện lựa chọn khó khăn: hoặc mất đi phẩm giá, hoặc đánh liều và mất đi đối tác chủ chốt", ông nói.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã họp bên lề hội nghị G20 tại Nam Phi về các phương án hỗ trợ Ukraine. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng nhấn mạnh nguyên tắc khối chỉ ủng hộ những giải pháp chấm dứt xung đột khi có sự đồng thuận của Ukraine.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố kế hoạch hòa bình Nga – Mỹ có thể trở thành nền tảng cho thỏa thuận hòa bình cuối cùng, song tiếp tục cáo buộc Kiev cản trở đàm phán. Ông cảnh báo Nga đủ khả năng mở rộng thêm phạm vi kiểm soát nếu Ukraine rút khỏi tiến trình hòa bình.

"Ukraine và đồng minh châu Âu vẫn chìm đắm trong ảo tưởng có thể gây ra thất bại chiến lược cho Nga trên chiến trường", ông Putin nói trong buổi họp với Hội đồng An ninh Liên bang Nga.

Thanh Danh (Theo AFP, Kyiv Post)