Ánh sáng xanh (blue light) là một phần quang phổ ánh sáng mắt nhìn được trong khoảng màu từ xanh lam đến xanh tím. Nó có bước sóng ngắn từ 380 nm đến 500 nm (nanômét) và năng lượng cao. Ánh sáng xanh được sản sinh từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm ánh sáng tự nhiên mặt trời, ánh sáng nhân tạo như bóng đèn huỳnh quang và bóng đèn sợi đốt, các thiết bị sử dụng công nghệ điốt phát quang (LED). Màn hình máy tính, máy tính xách tay, tivi màn hình phẳng, điện thoại di động và máy tính bảng đều sử dụng công nghệ LED với lượng ánh sáng xanh cao.

Theo ThS.BS Phùng Văn Thạnh, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết trẻ tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh có thể ảnh hưởng đáng kể đến thị lực.

Chứng mỏi mắt kỹ thuật số

Sử dụng thiết bị kỹ thuật số ở khoảng cách gần hoặc trong thời gian dài có thể dẫn đến mỏi mắt kỹ thuật số. Khi xem điện thoại, máy tính bảng và các thiết bị kỹ thuật số khác, các bé có xu hướng chớp mắt ít hơn bình thường. Ít chớp mắt hơn có thể đồng nghĩa với mắt tiết nước mắt để bôi trơn bề mặt. Khi mắt mỏi do nhìn chằm chằm vào màn hình phát ra ánh sáng xanh, trẻ có thể bị khô mắt, đau mắt, mỏi hoặc khó chịu, đau đầu, cơ mặt mỏi do nheo mắt...

Ánh sáng xanh tán xạ dễ dàng hơn hầu hết các loại ánh sáng có thể nhìn thấy khác. Điều này có thể khiến các bé khó tập trung khi tiếp nhận ánh sáng xanh mà tiếp nhận ánh sáng xanh dưới dạng nhiễu hình ảnh kém tập trung. Sự giảm độ tương phản này có thể khiến mắt khó xử lý ánh sáng xanh hơn, là nguyên nhân gây mỏi mắt.

Nguy cơ tổn thương võng mạc

Theo Hiệp hội Đo thị lực Mỹ (AOA), trẻ em có nguy cơ bị tổn thương võng mạc do ánh sáng xanh cao hơn nhiều so với người lớn. Vì thủy tinh thể của trẻ cho phép nhiều ánh sáng xanh đến võng mạc của trẻ hơn người trưởng thành.

Tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh có nguy cơ gây ra tổn thương võng mạc, thúc đẩy thoái hóa điểm vàng, khiến mắt khô, viêm giác mạc và làm tăng nguy cơ cận thị. Bên cạnh đó, ánh sáng xanh còn có thể gây stress oxy hóa, làm phá vỡ cấu trúc DHA khiến các thụ thể cảm quang hoạt động kém hiệu quả.

Để bảo vệ mắt trẻ, bác sĩ Thạnh khuyến cáo cha mẹ cần kiểm soát chặt chẽ thời gian và nội dung khi các bé sử dụng các thiết bị có ánh sáng xanh. Trẻ dưới 18 tháng nên tránh hoàn toàn, trừ các cuộc gọi video với người thân có sự hỗ trợ của người lớn. Trẻ từ 18 đến 24 tháng cần hạn chế tối đa thiết bị điện tử và chỉ nên xem nội dung giáo dục chất lượng khi có cha mẹ cùng xem. Với trẻ 2-5 tuổi, thời gian xem không quá một giờ mỗi ngày và ưu tiên các chương trình mang tính giáo dục, đồng thời phụ huynh cần cùng trao đổi để trẻ tiếp thu tốt hơn. Từ 6 tuổi trở lên, cha mẹ cần đặt giới hạn hợp lý, nhất quán không quá 2 giờ mỗi ngày cho mục đích giải trí. Điều quan trọng là trẻ nên dành nhiều thời gian các hoạt động thiết yếu như ngủ, vận động, học tập và giao tiếp.

Thuận Lê