Dữ liệu trên trang theo dõi dữ liệu hàng không dân sự FlightRadar24 ngày 21/11 cho thấy một số tiêm kích F/A-18 và một máy bay do thám điện tử RC-135V Mỹ xuất hiện gần bờ biển Venezuela.

"Đây là những chuyến huấn luyện tác chiến bình thường của đơn vị trực thuộc tàu sân bay USS Gerald R. Ford và các lực lượng khác. Chúng tôi đang thăm dò mạng lưới phòng không và phản ứng của Venezuela, cũng như triển khai hoạt động gây sức ép nhằm thể hiện năng lực tại biển Caribe", một quan chức Mỹ giấu tên cho hay.

RC-135V/W Rivet Joint là máy bay chuyên thu thập thông tin tình báo tín hiệu (SIGINT), được mệnh danh là "trinh sát cơ nghe trộm" bởi khả năng chặn thu liên lạc và định vị nguồn phát tín hiệu vô tuyến của đối phương. Mỗi chiếc Rivet Joint đơn lẻ có thể phát hiện tín hiệu khả nghi và thường kết hợp với những loại trinh sát cơ khác để định vị đối phương.

Ngoài khả năng nghe trộm, RC-135V/W cũng có thể hỗ trợ xây dựng "bản đồ đội hình chiến đấu điện tử" của đối phương, trong đó xác định vị trí phân bố các đài radar, sở chỉ huy và hệ thống thu phát vô tuyến.

Dữ liệu thu thập được có vai trò đặc biệt quan trọng trong lập kế hoạch tác chiến, cung cấp thông tin về những tổ hợp phòng không cần chế áp, đề xuất loại máy bay tốt nhất để tiếp cận mục tiêu, vạch đường bay cho phi cơ và tên lửa.

"Trinh sát cơ RC-135V xuất hiện gần Venezuela trong thời điểm này là điều rất đáng quan tâm. Quan chức Mỹ xác nhận trinh sát cơ đang thử phản ứng của phòng không Venezuela cũng là động thái rất hiếm gặp", biên tập viên Tyler Rogoway của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone đánh giá.

Theo Rogoway, hoạt động này phức tạp hơn các đợt triển khai RC-135V đến Mỹ Latin trước đây, đặc biệt trong lúc Venezuela duy trì báo động cao để đối phó nguy cơ bị tấn công. Máy bay RC-135V cũng có thể được tiêm kích yểm trợ khi thu thập thông tin.

Bộ Tư lệnh phương Nam (SOUTHCOM), cơ quan đặc trách mọi hoạt động của quân đội Mỹ tại Trung Mỹ, Nam Mỹ, vùng Caribe và các vùng biển xung quanh, từ chối bình luận với lý do bảo vệ bí mật tác chiến.

Mỹ hồi đầu tháng 9 bắt đầu chiến dịch chống ma túy trên biển Caribe và triển khai lượng lớn lực lượng đến khu vực, làm dấy lên lo ngại Washington có ý định lật đổ chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Lực lượng Mỹ triển khai ở gần Venezuela hiện nay gồm nhóm tác chiến tàu sân bay Gerald R. Ford, ít nhất 8 tàu mặt nước, một tàu phục vụ tác chiến đặc biệt, một tàu ngầm tấn công, 8 tiêm kích tàng hình F-35B, cường kích AC-130, vận tải cơ, máy bay tuần thám biển P-8A, máy bay không người lái MQ-9 và hơn 15.000 binh sĩ.

Quân đội Venezuela ngày 13/11 tổ chức diễn tập quy mô lớn để ứng phó mối đe dọa khi Mỹ tăng hiện diện quân sự trong khu vực.

Tổng thống Donald Trump ngày 17/11 để ngỏ khả năng điều lính Mỹ vào Venezuela, song cho biết ông có thể đối thoại với người đồng cấp Maduro. Trước đó một ngày, lãnh đạo Mỹ cho biết Venezuela muốn đàm phán và ông có thể thảo luận với Tổng thống Maduro.

Nguyễn Tiến (Theo War Zone, AFP, AP)