Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm 20/11 cho biết Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff đã âm thầm chuẩn bị kế hoạch hòa bình cho xung đột Ukraine trong suốt một tháng.

"Kế hoạch vẫn đang được xây dựng và điều chỉnh, song đã nhận được ủng hộ từ Tổng thống Donald Trump. Đây là kế hoạch tốt cho cả Nga lẫn Ukraine, chúng tôi tin rằng nó có thể được hai bên chấp nhận", bà cho hay.

Quan chức này nhấn mạnh Mỹ đang làm việc rất nỗ lực, duy trì những cuộc trao đổi tích cực với Nga và Ukraine để "tìm hiểu họ sẽ cam kết điều gì". Bà Leavitt từ chối tiết lộ nội dung chi tiết của kế hoạch, song bác bỏ thông tin cho rằng các điều khoản trong văn kiện sẽ gây bất lợi với Ukraine.

Văn phòng Tổng thống Ukraine sau đó xác nhận ông Volodymyr Zelensky đã nhận được dự thảo kế hoạch từ Mỹ. "Chúng tôi sẵn sàng hợp tác một cách xây dựng với Mỹ, cũng như các đối tác ở châu Âu và trên thế giới, để đạt được hòa bình", Văn phòng Tổng thống Ukraine cho hay.

Sau cuộc gặp tại Kiev với hai lãnh đạo hàng đầu của lục quân Mỹ, giới chức Ukraine cũng nhất trí sẽ tiếp tục thảo luận về các điểm trong kế hoạch. Tổng thống Zelensky dự kiến điện đàm với người đồng cấp Mỹ Donald Trump trong những ngày tới.

Nga chưa bình luận về thông tin.

Truyền thông Mỹ trước đó cho biết kế hoạch hòa bình này gồm có 28 điểm, trong đó có nhiều yêu cầu mà Nga từng đưa ra để chấp nhận kết thúc xung đột.

Hãng thông tấn AFP dẫn lời quan chức Mỹ giấu tên nói rằng kế hoạch có điều khoản Kiev công nhận quyền kiểm soát của Moskva với bán đảo Crimea, tỉnh Donetsk và Lugansk, trong khi tiền tuyến ở Zaporizhzhia và Kherson sẽ đóng băng. Lực lượng vũ trang Ukraine giảm hơn một nửa quân số, xuống còn 400.000 người, và từ bỏ tất cả vũ khí tầm xa.

Thỏa thuận cũng được cho là có điều khoản quy định Nga không tấn công các nước láng giềng và NATO ngừng mở rộng. Ukraine chấp nhận ghi vào Hiến pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, liên minh cũng bổ sung vào điều lệ cam kết không kết nạp Kiev trong tương lai. NATO cũng đồng ý không triển khai binh sĩ tại Ukraine sau khi chiến sự kết thúc.

Thông tin trên làm dấy lên suy đoán rằng Nga đã tham gia soạn thảo kế hoạch cùng với Mỹ. Nguồn tin của tờ Axios cho hay chính quyền Tổng thống Trump đã bí mật tham vấn với Moskva. "Dường như Nga đã đề xuất nó cho người Mỹ và được chấp nhận", nguồn tin cho hay.

Moskva hiện kiểm soát 99% lãnh thổ tỉnh Lugansk, 60% diện tích Donetsk, 70% tỉnh Zaporizhzhia và Kherson, cùng một số khu vực tại tỉnh Dnipropetrovsk, Sumy và Kharkov. Nếu tính cả bán đảo Crimea, Nga đang kiểm soát khu vực tương đương 19% diện tích Ukraine trước năm 2014.

Phạm Giang (Theo AFP)