Động lực khiến Mỹ đổi thái độ, đồng ý bán F-35 cho Arab Saudi Thứ bảy, 22/11/2025, 01:00 (GMT+7) Mỹ từng từ chối bán F-35 cho Arab Saudi, nhưng dường như đã thay đổi quan điểm nhằm duy trì ảnh hưởng và củng cố vị thế tại khu vực. Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 18/11 chủ trì lễ đón long trọng dành cho Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman tại Nhà Trắng, trong đó có màn diễu hành của đội kỵ binh danh dự và bắn đại bác. Đội hình gồm 3 chiến đấu cơ tàng hình F-35 và 3 tiêm kích hạng nặng F-15 sau đó bay qua Nhà Trắng, trong lúc hai lãnh đạo chứng kiến bên dưới.Trong buổi tiệc tối cùng ngày, Tổng thống Trump thông báo Mỹ sẽ coi Arab Saudi là "đồng minh quan trọng ngoài khối NATO", thêm rằng hai lãnh đạo đã ký thỏa thuận quốc phòng chiến lược lịch sử. Trong khuôn khổ thỏa thuận, Riyadh sẽ được mua tiêm kích tàng hình F-35 với số lượng chưa công bố và gần 300 xe tăng M1 Abrams.Với thương vụ này, Arab Saudi sẽ trở thành quốc gia Arab đầu tiên và nước thứ hai ở Trung Đông sở hữu dòng F-35. Mỹ bắn đại bác, điều tiêm kích F-35 chào đón Thái tử Arab Saudi Đội hình tiêm kích Mỹ bay trình diễn tại lễ đón Thái tử Arab Saudi ở Nhà Trắng hôm 18/11. Video: Fox Arab Saudi từ lâu đã muốn trở thành quốc gia thứ hai ở Trung Đông, sau Israel, sở hữu tiêm kích tàng hình F-35 do Mỹ chế tạo. Nước này từng bày tỏ quan tâm tới F-35 sau khi ký thỏa thuận vũ khí trị giá 110 tỷ USD với Mỹ năm 2017.Tuy nhiên, thương vụ này được triển khai dưới hình thức cam kết, không phải các hợp đồng thực tế, cũng không rõ liệu Arab Saudi thực sự mua bao nhiêu vũ khí trong số 110 tỷ USD trên. Riyadh những năm qua đã tiếp nhận rất nhiều vũ khí và đạn dược từ Washington, nhưng không có tiêm kích F-35 nào.Mỹ và Arab Saudi ngày 13/5 ký thỏa thuận vũ khí trị giá gần 142 tỷ USD. Nhà Trắng mô tả đây là "thỏa thuận mua bán quốc phòng lớn nhất trong lịch sử", sẽ cung cấp cho Arab Saudi các loại thiết bị chiến đấu tối tân và dịch vụ từ hơn 10 công ty quốc phòng Mỹ. Các điều khoản thương vụ sau đó cũng cho thấy không có tiêm kích F-35. Tổng thống Mỹ (trái) và Thái tử Arab Saudi tại Nhà Trắng hôm 18/11. Ảnh: AP Một số chuyên gia quân sự chỉ ra rằng Mỹ lâu nay từ chối bán F-35 cho Arab Saudi để tránh vi phạm cam kết đối với Israel thông qua thỏa thuận bảo đảm Lợi thế Quân sự Định tính (QME), vốn hạn chế Washington chuyển giao một số vũ khí tiên tiến cho những quốc gia Trung Đông.Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hồi năm 2019 công khai phản đối mọi thương vụ bán F-35 cho các nước Arab và gọi đó là "mối đe dọa tồn vong quốc gia".Chính quyền cựu tổng thống Barrack Obama và Joe Biden cũng đề cập rủi ro an ninh khi xuất khẩu F-35 đến Trung Đông. Báo cáo tình báo của Lầu Năm Góc năm 2021 cảnh báo rằng Arab Saudi có thể vô tình để lộ công nghệ trên F-35 cho các đối thủ của Mỹ."F-35 chứa đựng hàng nghìn công nghệ nhạy cảm, từ tính năng tàng hình đến đường truyền dữ liệu. Nếu chúng bị mổ xẻ hoặc sao chép, lợi thế không quân toàn cầu của Mỹ có thể bị suy yếu", Michael O'Hanlon, chuyên gia quốc phòng tại Viện Brookings của Mỹ, nhận định.Dù vậy, tình hình giờ đây đã thay đổi. Xung đột Gaza kéo dài và sự trỗi dậy của các nhóm vũ trang do Iran hậu thuẫn dường như khiến Mỹ nhận ra rằng từ chối bán F-35 có thể đẩy các đồng minh đến gần đối thủ của họ hơn.Theo Reuters, báo cáo tình báo mới nhất của Lầu Năm Góc thừa nhận rằng Arab Saudi có khả năng chuyển sang mua tiêm kích tàng hình Su-57 Nga hoặc J-20 Trung Quốc, làm phức tạp hóa chuỗi cung ứng toàn cầu của Lockheed Martin."Đây không phải là sự nhượng bộ, mà là chiến lược thực dụng. Mỹ không thể để mất thị trường 100 tỷ USD mà không tính đến rủi ro địa chính trị", Douglas Birkey, giám đốc Viện Nghiên cứu Hàng không Vũ trụ Mitchell có trụ sở tại Mỹ, nêu quan điểm.Quyết định đảo ngược chính sách của ông Trump cũng liên quan đến gói thỏa thuận toàn diện được công bố trong chuyến thăm của Thái tử Arab Saudi. Trong đó, Arab Saudi cam kết đầu tư lên đến 1.000 tỷ USD vào Mỹ trong thập kỷ tới, tập trung vào công nghệ AI, chip bán dẫn và năng lượng hạt nhân dân sự. Tiêm kích F-35A Mỹ trình diễn tại triển lãm hàng không Dubai hôm 16/11. Ảnh: USAF "Đây là sự củng cố liên minh kinh tế - quân sự. Arab Saudi là đối tác không thể thay thế trong ổn định giá dầu và cuộc chiến chống khủng bố", ông Trump phát biểu trong cuộc họp báo sau sự kiện.CNBC ước tính thương vụ này có thể mang về cho Mỹ khoảng 148 tỷ USD doanh thu trực tiếp, chưa kể hợp đồng bảo dưỡng kéo dài trong vòng 30 năm.Sở hữu F-35 giúp cải thiện năng lực tác chiến của Arab Saudi, thúc đẩy nước này chia sẻ gánh nặng phòng thủ khu vực với Mỹ, nhất là khi nhóm vũ trang Houthi tại Yemen duy trì chiến dịch tập kích tuyến hàng hải đi qua Biển Đỏ và Vịnh Aden.F-35 sẽ giúp không quân Arab Saudi kiểm soát vùng trời và vùng biển rộng lớn, giảm áp lực cho lực lượng đồn trú của Mỹ. "Iran và các nhóm vũ trang ủy nhiệm là mối đe dọa chung. F-35 sẽ là công cụ để Arab Saudi tự vệ mà không cần Mỹ can thiệp trực tiếp", đại tá về hưu Mỹ Rick Francona, chuyên gia về Trung Đông, phân tích trên NPR.Cạnh tranh ảnh hưởng với Trung Quốc cũng là một trong những động lực thúc đẩy Mỹ bán F-35 cho Arab Saudi. Trung Quốc đã đầu tư 50 tỷ USD vào Arab Saudi từ 2016-2025, trong đó có những dự án hạ tầng và công nghệ."Mỹ đang chơi ván cờ dài hơi. Thương vụ F-35 sẽ giữ chân Arab Saudi trong hệ sinh thái công nghệ Mỹ và ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc. Tuy nhiên, rủi ro vẫn cao khi Arab Saudi đã mua thiết bị bay không người lái từ Trung Quốc và F-35 có thể trở thành 'cửa hậu' cho gián điệp", Bruce Riedel, cựu cố vấn về Trung Đông của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ, nhận định. Tiêm kích F-35I Israel trong cuộc diễn tập năm 2021. Ảnh: Times of Israel Giới chuyên gia cũng cho rằng thương vụ ít gây ảnh hưởng đến ưu thế quân sự của Israel tại khu vực, tạo điều kiện để chính quyền Tổng thống Trump thực thi thỏa thuận.Arab Saudi dường như chỉ được mua tối đa 48 tiêm kích F-35A, so với khoảng 100 chiếc mà Israel đã tiếp nhận và đặt hàng thêm. Israel là quốc gia duy nhất ngoài Mỹ được can thiệp và chỉnh sửa các hệ thống trên tiêm kích F-35, cũng như triển khai vũ khí nội địa trên dòng chiến đấu cơ này."Arab Saudi sẽ mất ít nhất 5 năm để đạt hiệu suất tác chiến tương đương Israel hiện nay. Ngay cả khi làm được điều đó, họ vẫn thua kém về số lượng và mức độ cải tiến máy bay", Birkey nêu quan điểm.Phong Lâm (Theo Guardian, Al Jazeera, Breaking Defense) Link bài viết: https://vnexpress.net/Dong-luc-khien-My-doi-thai-do-dong-y-ban-F-35-cho-Arab-Saudi-4969487.html Facebook Google Tweet Danh mục tin tức Tin tức liên quan Thế lưỡng nan với Ukraine trước kế hoạch hòa bình của ông Trump Nếu chấp nhận kế hoạch hòa bình của ông Trump, Ukraine sẽ phải từ bỏ nhiều lãnh thổ, nhưng nếu phản đối, họ có nguy cơ mất đi đối tác quan trọng nhất. Cựu cảnh sát mở dịch vụ giặt là miễn phí cho người vô gia cư Thay vì nghỉ hưu an nhàn, cựu cảnh sát Milyard quyết định biến một xe buýt cũ thành trạm giặt quần áo miễn phí cho người vô gia cư ở Maryland. Lợi thế của Nga nếu giành được thành phố chiến lược ở Kharkov Kiểm soát Kupyansk, đô thị chiến lược ở tỉnh Kharkov, có thể giúp Nga tiến sâu hơn về phía tây và hỗ trợ lực lượng ở vùng Donbass. Nghị sĩ thúc đẩy cuộc bỏ phiếu 'xé nát MAGA' Là người thúc đẩy công bố hồ sơ Epstein ngay từ những ngày đầu, nghị sĩ Khanna đã thành công trong việc thông qua đạo luật khiến phong trào MAGA bị "xé nát". Ukraine sẽ đàm phán cấp cao với Mỹ về kế hoạch hòa bình Phái đoàn cấp cao Ukraine sẽ họp cùng phía Mỹ tại Thụy Sĩ trong tuần tới để thảo luận về kế hoạch hòa bình 28 điểm của ông Trump. Thủ tướng đề xuất ba bảo đảm chiến lược tại hội nghị thượng đỉnh G20 Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh G20, nêu ba bảo đảm chiến lược để thúc đẩy tăng trưởng bao trùm, bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau. Brazil thực thi lệnh 'bắt phòng ngừa' với cựu tổng thống Bolsonaro Cảnh sát Brazil tới dinh thự bắt cựu tổng thống Bolsonaro theo lệnh "phòng ngừa" của Tòa án Tối cao, vài ngày trước khi ông thụ án tù 27 năm. Cuộc gặp giúp ông Trump và tân Thị trưởng New York 'hóa thù thành bạn' Cuộc gặp đầu tiên tại Nhà Trắng diễn ra suôn sẻ, giúp ông Trump và Thị trưởng New York Mamdani xóa bỏ hiềm khích, thậm chí còn tán dương lẫn nhau. Xả súng trong lễ thắp sáng cây thông Noel ở Mỹ Vụ xả súng xảy ra tại lễ thắp sáng cây thông Noel ở Bắc Carolina, khiến 4 người bị thương, gây hỗn loạn tại sự kiện đông người tham dự. Campuchia phá băng nhóm đóng giả quân cảnh, tống tiền du khách Giới chức Phnom Penh triệt phá băng nhóm chuyên đóng giả quân cảnh, mang vũ khí bắt cóc du khách nước ngoài để tống tiền. Trung Quốc đưa tranh cãi với Nhật Bản lên LHQ Trung Quốc gửi thư tới Tổng thư ký LHQ, cáo buộc Nhật Bản vi phạm luật pháp quốc tế khi "đe dọa can thiệp vũ trang với đảo Đài Loan". Những người Nhật không lo ngại khi vắng bóng du khách Trung Quốc Tiệm trang sức của Shiina Ito tại Tokyo những ngày qua vắng khách Trung Quốc, nhưng cô không lo lắng vì khách Nhật Bản đã quay lại. Người Ukraine thất vọng với kế hoạch hòa bình của ông Trump Người Ukraine lâu nay mong mỏi chấm dứt xung đột, nhưng kế hoạch hòa bình mới mà ông Trump đưa ra khiến họ bất bình và hoài nghi. FBI tìm mua drone cáp quang FBI muốn mua drone cáp quang có khả năng duy trì kết nối ổn định và kháng nhiễu để bổ sung vào kho thiết bị chống tội phạm. Chuyến thăm Mỹ hái nhiều quả ngọt của Thái tử Arab Saudi Chuyến thăm Mỹ của Thái tử Arab Saudi đem về nhiều lợi ích cho Riyadh trong lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, công nghệ và an ninh khu vực. Xem tất cả