Nước hầm xương là một loại nước dùng được ninh từ xương ống, xương sườn hoặc xương gà trong nhiều giờ, giúp chiết xuất tối đa dưỡng chất như collagen, canxi và các axit amin tự nhiên. Nhờ đó, nước hầm xương tạo nên vị ngọt thanh tự nhiên cho món ăn, mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Dưới đây, mời các bạn cùng tìm hiểu những công dụng của nước hầm xương và những lưu ý khi sử dụng nhé.

Nước hầm xương là gì?

Nước hầm xương là phần nước thu được sau quá trình ninh xương động vật trong thời gian dài, thường từ xương heo, xương bò, xương gà hoặc cá, kết hợp cùng rau củ, thảo mộc và gia vị tự nhiên như hành tây, gừng, tỏi, cà rốt, củ cải, tiêu hay lá nguyệt quế. Quá trình ninh chậm ở nhiệt độ thấp giúp chiết xuất tối đa các dưỡng chất quý giá có trong xương, tủy và sụn, tạo nên một loại nước dùng trong, ngọt thanh, đậm đà và vô cùng bổ dưỡng.

Không chỉ đơn thuần là một loại nước dùng thông thường, nước hầm xương còn được xem là linh hồn của ẩm thực truyền thống Việt Nam, bởi nó là thành phần nền tảng cho hàng loạt món ăn quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày từ phở, bún, mì, hủ tiếu, cháo, súp cho đến các món lẩu thơm ngon hấp dẫn. Mỗi món ăn đều có thể mang một hương vị đặc trưng riêng, nhưng điểm chung nằm ở chỗ nước hầm xương quyết định phần lớn độ ngon, vị ngọt tự nhiên và chiều sâu của món ăn.

Quá trình hầm xương đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ của người nấu. Xương cần được chần sơ để loại bỏ tạp chất và mùi hôi, sau đó mới được cho vào nồi hầm cùng nước lạnh, ninh liu riu trong nhiều giờ liền để dưỡng chất trong xương và tủy dần hòa tan ra nước. Trong quá trình đó, rau củ quả được thêm vào để tăng vị ngọt thanh giúp trung hòa mùi và màu, khiến nước dùng trong, thơm và dễ chịu hơn.

Thành phần dinh dưỡng của nước hầm xương

Khi xương được hầm lâu ở nhiệt độ thấp, các chất dinh dưỡng từ tủy, sụn và mô liên kết trong xương sẽ tan dần vào nước, tạo nên một hỗn hợp giàu collagen, gelatin, canxi, magiê, phốt pho và các axit amin thiết yếu tốt cho cơ thể khi được sử dụng khoa học.

Cách chế biến nước hầm xương

Để có nước hầm xương ngon, người ta thường chần sơ xương trước khi ninh để loại bỏ mùi hôi và tạp chất. Sau đó, xương được hầm từ 4 đến 8 tiếng (hoặc lâu hơn nếu muốn chiết xuất tối đa dưỡng chất), kèm với các loại củ như hành tây, cà rốt, củ cải, gừng, cùng gia vị tự nhiên như tiêu, muối, lá nguyệt quế. 

Thời gian hầm càng lâu, nước xương càng sánh, ngọt tự nhiên và có màu vàng nhạt, dấu hiệu cho thấy gelatin đã được giải phóng.

Những công dụng của nước hầm xương

Nguồn protein tự nhiên dồi dào

Một trong những công dụng của nước hầm xương dễ thấy nhất là cung cấp protein dễ hấp thu cho cơ thể. Theo thống kê của hãng Pacific Foods, một khẩu phần nước hầm xương gà có thể cung cấp đến 9 gram protein, trong khi nước dùng thông thường chỉ đạt khoảng 6 gram.

Protein trong nước hầm xương chủ yếu đến từ collagen và gelatin, hai loại chất giúp xây dựng mô, cơ, da và dây chằng. Vì vậy, nước hầm xương thường được khuyến khích cho người ốm yếu, người vừa phẫu thuật hoặc đang trong giai đoạn phục hồi thể lực.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng hàm lượng protein trong nước hầm xương có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp nấu, loại xương được sử dụng và thời gian hầm. Do đó, nước hầm xương không nên được xem là nguồn cung cấp protein duy nhất cho cơ thể. Thay vào đó, bạn nên coi nước hầm như một phần bổ sung trong chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng, kết hợp với các nguồn thực phẩm giàu protein khác để đảm bảo cơ thể nhận đủ dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe.

Tác dụng với xương khớp

Khi nhắc đến những công dụng của nước hầm xương, hầu hết mọi người nghĩ ngay đến lợi ích cho xương khớp. Collagen trong nước hầm khi được tiêu hóa sẽ chuyển hóa thành các axit amin như glycine, proline và hydroxyproline, là nền tảng để cơ thể tổng hợp collagen mới cho mô liên kết và sụn khớp.

Một số nghiên cứu nhỏ chỉ ra rằng việc bổ sung collagen hoặc gelatin có thể giúp giảm đau khớp, cải thiện độ linh hoạt và hỗ trợ quá trình phục hồi sau các hoạt động vận động mạnh. Tuy nhiên, theo Giáo sư Keith Baar (Đại học California, Mỹ), lý thuyết này có cơ sở khoa học nhưng đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh nước hầm xương mang lại hiệu quả tương tự.

Như vậy, nước hầm xương có thể hỗ trợ gián tiếp cho sức khỏe khớp, giúp duy trì sự linh hoạt và thoải mái khi vận động, nhưng không thể xem là “thần dược” chữa đau khớp như nhiều người thường nghĩ.

Công dụng với hệ tiêu hóa

Một trong những công dụng của nước hầm xương được nhắc đến nhiều nhất là khả năng hỗ trợ đường ruột. Trong nước hầm xương có chứa glutamine, một axit amin được biết đến với vai trò bảo vệ niêm mạc ruột, giảm viêm và ngăn tình trạng “rò rỉ ruột” (leaky gut).

Bác sĩ Michael Camilleri (Mayo Clinic, Mỹ) cho biết một số nghiên cứu trên động vật và thử nghiệm nhỏ ở người cho thấy glutamine trong nước hầm xương giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng: “Nước hầm xương có tiềm năng tốt cho đường ruột, nhưng không phải là liều thuốc thần kỳ.”

Vì vậy, nếu bạn đang gặp vấn đề về tiêu hóa, nước hầm xương có thể là lựa chọn nhẹ nhàng, dễ tiêu nhưng vẫn cần kết hợp chế độ ăn khoa học để đạt hiệu quả thực sự.

Nước hầm xương có giúp đẹp da?

Một trong những công dụng của nước hầm xương thường được truyền tai là giúp làn da căng mịn, đàn hồi hơn. Quả thật, collagen là yếu tố quan trọng giữ cho da săn chắc và trẻ trung. Nhiều nghiên cứu cho thấy thực phẩm bổ sung collagen có thể cải thiện độ ẩm và đàn hồi của da. Tuy nhiên, theo bác sĩ da liễu Rajani Katta (Đại học Y Baylor, Mỹ), chưa có nghiên cứu nào chứng minh trực tiếp rằng uống nước hầm xương có thể cải thiện làn da.

Một số lưu ý khi sử dụng nước hầm xương

Dù có nhiều lợi ích, các chuyên gia vẫn cảnh báo rằng nước hầm xương chứa khá nhiều natri nếu mua sẵn hoặc nêm muối khi nấu. Người cao huyết áp hoặc ăn nhạt nên chú ý giới hạn lượng muối.

Ngoài ra, trong quá trình hầm lâu, xương động vật có thể giải phóng một lượng chì nhỏ, đặc biệt nếu xương không sạch hoặc từ nguồn nuôi công nghiệp. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị chỉ nên dùng nước hầm xương 1–2 lần mỗi tuần, đặc biệt là với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.

Để an toàn, bạn nên tự nấu tại nhà, chọn xương tươi, rửa sạch, chần qua nước sôi để loại bỏ tạp chất và hầm bằng nồi inox hoặc nồi áp suất chất lượng tốt để giữ trọn dưỡng chất.

Kết luận

Trên đây FPT Shop đã giải đáp những công dụng của nước hầm xương. Theo đó, nước hầm xương cung cấp protein và khoáng chất, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa và giúp cơ thể phục hồi nhanh sau ốm. Tuy nhiên, để phát huy tối đa lợi ích, bạn nên sử dụng vừa phải và kết hợp với chế độ ăn đa dạng, cân bằng. Như vậy, bạn sẽ tận dụng trọn vẹn giá trị dinh dưỡng từ nước hầm xương đồng thời duy trì lối sống lành mạnh.

Để nấu nước hầm xương nhanh mềm, giữ trọn dinh dưỡng và hương vị, bạn nên sử dụng nồi áp suất chất lượng cao. Ghé ngay FPT Shop để chọn mua nồi áp suất chính hãng, an toàn và tiện lợi cho mọi bữa ăn gia đình!

• Nồi áp suất.

Xem thêm:

• Mách bạn 2 cách nấu canh đu đủ hầm xương và thịt, ngọt thanh, bổ dưỡng cực đơn giản
• Hầm xương bằng nồi áp suất bao nhiêu phút là nhừ và đảm bảo dinh dưỡng?