Đãng trí là tình trạng suy giảm khả năng ghi nhớ, tập trung và xử lý thông tin. Người bệnh thường quên việc vừa làm, quên tên người quen, nhầm lẫn lịch hẹn hoặc gặp khó khăn khi thực hiện những công việc quen thuộc hằng ngày.

ThS.BS.CKI Dương Thị Cẩm Tuyên, Chuyên khoa Thần kinh, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết tình trạng này có thể xuất hiện tạm thời do thiếu ngủ, căng thẳng, thiếu vitamin, song cũng có thể là dấu hiệu của rối loạn tuần hoàn não, Alzheimer hoặc di chứng sau tai biến mạch máu não. Chứng đãng trí nếu không được phát triển, kiểm soát sớm dễ ảnh hưởng đến công việc, chất lượng sống, tiến triển thành suy giảm nhận thức.

Bác sĩ Tuyên hướng dẫn một số cách góp phần kiểm soát đãng trí, tăng cường trí nhớ, bảo vệ sức khỏe não bộ từ sớm.

Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng

Mỗi người cần ngủ đủ 7-8 giờ để não có thời gian đào thải độc tố đồng thời củng cố trí nhớ. Giảm căng thẳng bằng cách cân bằng công việc, nghỉ ngơi, thực hành thiền, thư giãn, nghe nhạc, hít thở sâu. Rèn luyện não mỗi ngày thông qua đọc sách, học ngoại ngữ, chơi cờ, giải đố, ghi nhật ký hoặc học một kỹ năng mới giúp kích hoạt kết nối thần kinh, cải thiện khả năng ghi nhớ ngắn hạn và dài hạn.

Tập thể dục đều đặn

Vận động tối thiểu 30 phút mỗi ngày như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi, yoga hoặc thể dục nhịp điệu giúp tăng lưu lượng máu, oxy lên não, hỗ trợ tế bào thần kinh hoạt động hiệu quả. Tập luyện còn góp phần giảm stress - yếu tố gây "sương mù não" (brain fog), cải thiện sự tập trung, giấc ngủ cũng như sức khỏe thể chất tổng thể.

Dinh dưỡng bảo vệ tế bào thần kinh

Chế độ ăn cân bằng, giàu chất chống oxy hóa góp phần bảo vệ tế bào thần kinh, cải thiện trí nhớ. Nên bổ sung omega-3, vitamin B12 từ cá hồi, cá thu, cá trích, hạt óc chó, hạt chia, trứng, sữa, hải sản. Tăng cường rau xanh, trái cây tươi để thêm dưỡng chất cho não. Bên cạnh đó, bổ sung các tinh chất thiên nhiên từ blueberry (việt quất), ginkgo biloba (bạch quả) hỗ trợ điều hòa máu não, tăng cường dưỡng chất, oxy lên não, nhờ đó não hoạt động tốt hơn, giảm đau đầu, mất ngủ.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn, thực phẩm nhiều đường tinh luyện, dầu mỡ vì có thể gây tổn thương tế bào thần kinh, làm giảm trí nhớ.

Kiểm soát căng thẳng

Căng thẳng kéo dài làm tăng hormone cortisol, gây tổn thương vùng hải mã, trung tâm ghi nhớ của não, dẫn đến giảm khả năng tập trung, gây đãng trí. Để kiểm soát stress, mỗi người nên dành 10-15 phút mỗi ngày cho các hoạt động thư giãn như thiền, hít thở chậm và sâu, đồng thời duy trì sở thích cá nhân hỗ trợ cân bằng cảm xúc.

Hạn chế làm việc quá sức, giảm thời gian sử dụng thiết bị công nghệ trước khi ngủ cũng giúp não được nghỉ ngơi, phục hồi tốt hơn. Khi tinh thần được chăm sóc đúng cách, não bộ sẽ minh mẫn hơn, hỗ trợ cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung.

Khám sức khỏe định kỳ

Khám sức khỏe định kỳ 1-2 lần mỗi năm góp phần phát hiện sớm các yếu tố gây suy giảm trí nhớ như thiếu vitamin, rối loạn tuần hoàn não, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, bệnh Alzheimer giai đoạn sớm hoặc di chứng sau tai biến.

Nếu xuất hiện các dấu hiệu như quên nhiều, lẫn lộn, mất phương hướng, thay đổi cảm xúc, người bệnh nên đến cơ sở chuyên khoa thần kinh để kiểm tra sớm. Các bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI, CT, điện não đồ và các thang đánh giá nhận thức chuyên sâu giúp phát hiện chính xác nguyên nhân đãng trí, từ đó xây dựng phác đồ điều trị cá thể hóa cho từng người bệnh.

Trọng Nghĩa