Trả lời:

Khi ngủ, cơ thể nghỉ ngơi, não duy trì và củng cố trí nhớ. Quá trình ghi nhớ gồm ba bước là thu nhận thông tin mới, củng cố ký ức để lưu trữ ổn định trong não và nhớ lại khi cần thiết. Trong đó, thu nhận, nhớ lại xảy ra khi một người tỉnh táo, còn củng cố ký ức chủ yếu diễn ra trong giấc ngủ, nhất là giai đoạn giấc ngủ sâu.

Khi ngủ sâu, não bộ tái hiện đồng thời chuyển hóa ký ức từ trạng thái ngắn hạn sang dài hạn, giúp trí nhớ bền vững hơn. Mất ngủ hoặc giấc ngủ không đủ sâu làm gián đoạn quá trình này, khiến thông tin mới không được củng cố vững chắc. Mất ngủ kéo dài làm suy yếu các kết nối thần kinh, nhất là vùng hải mã (Hippocampus), trung tâm ghi nhớ, làm giảm khả năng ghi nhớ, tăng nguy cơ mắc các bệnh suy giảm trí nhớ như Alzheimer. Hậu quả là người mất ngủ thường hay quên, khó tập trung, giảm hiệu quả học tập và làm việc.

Mất ngủ còn ảnh hưởng đến khả năng phán đoán, kỹ năng vận động tinh (các thao tác tinh vi với bàn tay, ngón tay) cũng như kiểm soát cảm xúc, khiến người bệnh căng thẳng, mệt mỏi.

Người trưởng thành cần ngủ 7-9 tiếng mỗi đêm để đảm bảo sức khỏe não bộ, củng cố chức năng nhận thức. Nếu bạn mất ngủ kéo dài và thấy ảnh hưởng đến trí nhớ hoặc chất lượng cuộc sống, nên đến bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra, chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Để góp phần cải thiện giấc ngủ, bạn không nên sử dụng thuốc an thần, thay vào đó bạn nên tập luyện nhẹ nhàng hàng ngày, ăn uống đủ chất, tránh cà phê hay rượu buổi tối. Giữ phòng ngủ yên tĩnh, mát mẻ với nhiệt độ khoảng 20-22 độ C, sử dụng tinh dầu oải hương hoặc trà thảo mộc giúp thư giãn thần kinh. Có thể bổ sung thường xuyên bộ đôi tinh chất thiên nhiên từ blueberry (việt quất) và ginkgo biloba (bạch quả) hỗ trợ chống gốc tự do, nuôi dưỡng tế bào thần kinh, tăng cường tuần hoàn máu lên não, giúp ngủ ngon cũng như ghi nhớ tốt hơn.

Bác sĩ Hoàng Quyết Tiến
Trung tâm Thông tin Y khoa
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM