Khi còn dẫn dắt Man Utd, Mourinho đã đưa McTominay từ đội trẻ lên đội một vào năm 2017. Chưa đầy một năm sau, ông cảnh báo tuyển Anh về nguy cơ mất một cầu thủ chất lượng, đồng thời khuyên đại diện tuyển Scotland liên hệ nếu muốn giành lấy McTominay.

McTominay chào đời tại Anh, nhưng đủ điều kiện chơi cho Scotland thông qua huyết thông. Cha của anh đến từ thành phố Helensburgh.

Sau khi nhận được tín hiệu từ Mourinho, HLV tuyển Scotland khi đó, Alex McLeish lập tức đến Manchester. Chuyến đi suýt bị hủy vì cơn bão "Quái thú phương đông", nhưng ông vẫn kịp có mặt tại khách sạn vào lúc 3h sáng. Sau đó, McLeish được Mourinho hẹn gặp lúc 12h trưa để ăn uống và trò chuyện, rồi tiếp xúc với McTominay.

"McTominay rất muốn chơi cho Scotland, nhưng vẫn cần được thuyết phục rất nhiều", McLeish kể lại trên Telegraph ngày 20/11. "Cậu ấy rất cảm kích khi tôi đến gặp. Đó là một trong những chuyến đi đáng giá nhất mà tôi từng có. Tất cả người dân Scotland nên cảm ơn Mourinho".

Sau cuộc gặp gần tám năm trước, phần còn lại là lịch sử. McTominay chơi 66 trận và ghi 14 bàn, giúp Scotland giành vé dự Euro 2021, 2024 và World Cup 2026. Trong trận cuối vòng loại châu Âu hôm 18/11, chính tiền vệ 28 tuổi bật cao vô lê mở tỷ số trước Đan Mạch, giúp Scotland thắng 4-2 và giành vé dự World Cup sau 28 năm chờ đợi.

Không chỉ thành công với đội tuyển, McTominay còn là một trong những cầu thủ hàng đầu châu Âu. Kể từ khi rời Man Utd hè 2024, anh chơi như lột xác, giành danh hiệu Cầu thủ hay nhất Serie A và đưa Napoli đến chức vô địch.

Một trong những điểm mạnh của McTominay là khả năng ghi bàn ở vị trí tiền vệ. Bên cạnh 14 bàn trong 66 trận cho Scotland, anh còn ghi 17 bàn trong 50 trận cho Napoli và 29 bàn trong 255 trận cho Man Utd. "Cậu ấy từng là một tiền đạo khi còn ở học viện Man Utd, nhưng số bàn thắng vẫn rất đáng nể", McLeish nói thêm. "Cậu ấy có khả năng dứt điểm, nhãn quan chiến thuật và chạy chỗ rất tốt".

Một số chuyên gia cho rằng nếu chọn chơi cho tuyển Anh, McTominay có thể đã đạt thành tích tốt hơn. Năm 2021 và 2024, trong khi Scotland bị loại ở vòng bảng, Anh đều vào chung kết Euro. "Tam sư" cũng vào tứ kết World Cup 2022 và là một trong những ứng cử viên vô địch World Cup 2026.

Tuy nhiên, mức độ cạnh tranh ở Anh cao hơn Scotland. HLV Thomas Tuchel từng than phiền về việc chỉ được chọn ba tiền vệ từ Jude Bellingham, Declan Rice, Jordan Henderson, Morgan Rogers và Adam Wharton, chưa kể Morgan Gibbs-White, Elliot Anderson, Curtis Jones và Conor Gallagher.

Thanh Quý (theo Telegraph)