Và rồi, như hàng triệu người khác trên toàn thế giới, tôi bị cuốn vào trò chơi tưởng chừng ngớ ngẩn ấy - nơi một chú chim vàng với cái mỏ thật to bằng đồ họa pixel phải liên tục vượt qua những ống nước xanh.

Tôi ngạc nhiên tự hỏi: điều gì khiến một game với đồ họa nghèo nàn, gameplay đơn giản lại có sức hút khó cưỡng đến vậy? Thành công của nó không nằm ở vẻ hào nhoáng bề ngoài, mà ở những yếu tố mới lạ mới tạo nên sự gây "nghiện" một cách kỳ lạ.

Và giờ đây, lịch sử dường như lặp lại. Khi "Tiệm phở anh Hai" - một game với đồ họa được miêu tả là "cục mịch", "xấu đến phát hờn" - bỗng chốc trở thành hiện tượng "viral toàn cõi mạng", tôi lại thấy mình trong tâm thế của hơn một thập kỷ trước: tò mò, thử nghiệm; và một lần nữa, bị thuyết phục bởi sức mạnh của sự đơn giản có chiều sâu.

Nếu Flappy Bird là một trải nghiệm thô mộc, tập trung vào độ khó và thử thách kỹ năng thao tác của người chơi một cách "điên rồ", thì "Tiệm phở anh Hai" giống như một món ăn đường phố - đơn sơ hết sức nhưng đầy trải nghiệm. Cả hai đều chứng minh rằng, trong thế giới số, những gì chân thực, mộc mạc và chạm được vào cảm xúc nguyên bản nhất của con người vẫn là thứ có sức lan tỏa.

"Phở anh Hai" đã vượt khỏi biên giới. Tôi không ngạc nhiên, nhưng vẫn thấy nghèn nghẹn khi nhìn những streamer quốc tế, hàng triệu người theo dõi, say sưa hóa thân thành người bán phở. Một người chơi nước ngoài nói trong buổi livestream: "Tôi không hiểu hết câu chuyện, nhưng chơi game này, tôi cảm giác như đang bước vào một Việt Nam thật sự - vừa thân thiện, thú vị, vừa bí ẩn".

"Phở anh Hai" thành công không phải bằng việc cố gắng trở thành một thứ gì đó thật Âu Mỹ Hàn Nhật hay một không gian tương lai siêu thực để "dễ hội nhập", mà bằng việc là chính nó - một không gian hoàn toàn Việt Nam, với tất cả sự mộc mạc, chân chất và đầy bí ẩn.

Tôi chợt nhận ra, có một sự thật mà chúng ta thường lãng quên: trong nghệ thuật kể chuyện, càng cụ thể lại càng phổ quát. Khi bạn tả chân thực một góc phố Hà Nội, nó có thể trở thành một không gian đô thị đầy ký ức Việt Nam. Đó chính là linh hồn, là điểm khác biệt khiến sản phẩm văn hóa của chúng ta không lẫn vào đâu được trong dòng chảy toàn cầu.

Sự thành công này làm tôi nhớ đến một nhận xét tinh tế, rằng thế giới ngày càng công nghiệp hóa, mọi thứ quanh ta bắt đầu trở nên quá hoàn hảo, quá hào nhoáng, quá giống nhau. Nhưng càng nhìn nhiều, người ta càng... ngán. "Phở anh Hai" xuất hiện đầy mới lạ.

Vậy làm thế nào để có thêm những game Việt, hay những sản phẩm trong lĩnh vực thiết kế khác thành công? Từ câu chuyện của "Phở anh Hai", tôi nghĩ về ba yếu tố mà các nhà thiết kế hay các nhà phát triển Việt có thể xem xét.

Thứ nhất, hãy tận dụng khai thác văn hóa và đời sống Việt. Những câu chuyện về phở, về cà phê cóc, về chợ truyền thống - tất cả đều là kho tàng quý giá. Chính sự độc đáo trong văn hóa sẽ tạo nên khác biệt, thế giới luôn tò mò và bị cuốn hút bởi những trải nghiệm mang đậm bản sắc địa phương. Khi game phản chiếu được hơi thở, thói quen và nhịp sống Việt Nam, nó không chỉ kể chuyện, mà còn lan tỏa tinh thần Việt ra toàn cầu.

Thứ hai, đừng sợ thất bại. 200 dự án chưa thành công của tác giả "Tiệm phở anh Hai" - marisa0704 - không phải là con số đáng xấu hổ, mà là minh chứng cho sự kiên trì bền bỉ. Trong sáng tạo, thất bại chỉ là bước đệm cho thành công. Dù trước đây các game của anh chỉ đạt khoảng 10.000 lượt tải, nhưng khi ra mắt miễn phí "Tiệm phở anh Hai", con số ấy tăng vọt 65 lần, đã đạt hơn 650.000 lượt tải, cho thấy thành công không phụ lòng những người kiên trì.

Thứ ba, ưu tiên kể chuyện trước, công nghệ theo sau. Một cốt truyện hấp dẫn, những nhân vật có chiều sâu sẽ luôn có sức mạnh vượt trội so với đồ họa đẹp nhưng nông cạn. Giữa thời đại AI và GPU có thể render từng sợi tóc, đồ họa cục mịch của "Phở anh Hai" lại trở thành điểm riêng biệt. Người ta thấy ở đó hình ảnh quen thuộc của một quán phở xập xệ với lọ đũa, ớt tươi, tiếng chó sủa văng vẳng, và những nhân vật không thể đời hơn: từ tài xế Grab vội vã cho đến tên trộm chó chạy Exciter.

Trong một comment gởi tác giả, có người chia sẻ rằng họ được "Phở anh Hai" truyền cảm hứng để tự làm game - điều mà trước đây họ nghĩ chỉ có các đội ngũ lớn với chiến dịch truyền thông bài bản mới làm được.

"Phở anh Hai" không phải là câu chuyện về một quán phở. Đó là câu chuyện về những người dám thử nghiệm, dám thất bại, và dám kiên trì với đam mê bằng những công cụ hết sức giản dị. Nó nhắc nhở chúng ta rằng: giá trị đích thực không nằm ở quy mô hay nguồn lực, mà nằm ở khả năng chạm vào những điều gần gũi nhất trong tâm hồn con người.

Trình Phương Quân