Nấm mèo là nguyên liệu quen thuộc trong nhiều món ăn truyền thống Việt Nam nhờ vào hương vị thanh đạm và độ giòn đặc trưng. Không chỉ làm phong phú thực đơn hàng ngày, loại nấm này còn được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe. Trong bài viết này, hãy cùng FPT Shop khám phá đặc điểm, công dụng và các món ăn hấp dẫn từ nấm mèo.

Nấm mèo là gì?

Nấm mèo (tên khoa học: Auricularia auricula-judae), còn gọi là mộc nhĩ hay nấm tai mèo, là một loại nấm ăn được phổ biến trong ẩm thực châu Á, đặc biệt là Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản. Loại nấm này có hình dạng giống tai người, màu nâu sẫm đến đen, bề mặt nhẵn bóng, mọc chủ yếu trên các thân cây gỗ mục hoặc cây mục tự nhiên. Đây là nguyên liệu phổ biến trong nhiều món ăn vì độ giòn và khả năng kết hợp hương vị tốt.

Đặc điểm của nấm mèo:

• Dạng tươi: Có màu nâu đậm, mềm, dai, dễ bị hư nếu không bảo quản đúng cách.
• Dạng khô: Thường được phơi khô để bảo quản lâu dài. Khi ngâm nước, nấm sẽ nở ra gấp nhiều lần kích thước ban đầu, dai và giòn.
• Mùi vị: Không có mùi vị đặc trưng mạnh, nhưng khi chế biến lại dễ dàng hấp thụ hương vị từ các nguyên liệu khác.

Phân biệt nấm mèo đen và nấm mèo trắng

Nấm mèo có hai loại phổ biến là nấm mèo đen và trắng, dưới đây là bảng so sánh giúp bạn dễ dàng phân biệt hơn:

Những lợi ích nổi bật của nấm mèo đối với sức khỏe

• Hỗ trợ giảm cholesterol và tốt cho tim mạch: Nấm mèo chứa nhiều hợp chất sinh học có khả năng điều hòa lượng cholesterol xấu (LDL) trong máu. Khi cholesterol được kiểm soát tốt, hệ tim mạch sẽ hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Loại nấm này còn là nguồn cung cấp dồi dào vitamin và khoáng chất, đặc biệt là polysaccharides - chất có tác dụng kích thích sản sinh bạch cầu. Nhờ đó, cơ thể được củng cố khả năng chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác.

• Thanh lọc cơ thể, hỗ trợ gan thận: Nấm mèo có tác dụng thanh lọc, nhờ khả năng loại bỏ độc tố và chất thải. Chúng hỗ trợ chức năng gan và thận, cải thiện quá trình chuyển hóa và thải độc, từ đó duy trì sức khỏe tổng thể.
• Ngăn ngừa thiếu máu nhờ hàm lượng sắt cao: Là một trong những loại nấm giàu sắt nhất, nấm mèo rất phù hợp với người có nguy cơ thiếu máu, nhất là phụ nữ, người ăn chay và người thường xuyên cảm thấy mệt mỏi.
• Hỗ trợ làm đẹp da và chống lão hóa: Nhờ chứa các chất chống oxy hóa mạnh như flavonoid và polyphenol, loại thực phẩm này có khả năng ngăn ngừa tác động của các gốc tự do. Nếu bạn sử dụng thường xuyên sẽ giúp làn da duy trì độ đàn hồi, giảm nếp nhăn và luôn sáng khỏe, rạng rỡ.

Cách chế biến nấm mèo đúng cách

Dưới đây là các bước chế biến chuẩn, vừa an toàn vừa giữ được giá trị dinh dưỡng:

• Ngâm đúng cách: Bạn nên ngâm mộc nhĩ trong nước nguội từ 15 - 30 phút cho đến khi nở đều. Tuyệt đối không ngâm qua đêm hoặc quá 2 giờ vì khi đó mộc nhĩ có thể sản sinh chất độc hại như morpholine, có thể gây ngộ độc thực phẩm. Ngoài ra, bạn không nên dùng nước sôi để ngâm vì sẽ làm mất chất dinh dưỡng và khiến nấm bị dai.

• Loại bỏ phần gốc cứng: Sau khi nở, bạn rửa sạch nhiều lần dưới vòi nước và cắt bỏ phần chân nấm màu trắng. Đây là phần khó tiêu và thường bám cặn bẩn và không nên ăn.
• Luộc sơ trước khi nấu: Để đảm bảo vệ sinh và loại bỏ vi khuẩn hoặc độc tố còn sót lại, bạn có thể trụng qua nước sôi từ 1 - 2 phút trước khi cho vào món ăn. Cách làm này cũng giúp giữ được độ giòn ngon khi nấu chín.
• Không nấu quá lâu: Mộc nhĩ sau khi được ngâm sẽ có độ dai giòn đặc trưng, vì vậy chỉ cần xào hoặc nấu ở nhiệt độ vừa trong thời gian ngắn là đủ.

Một số món ăn phổ biến từ nấm mèo

Dưới đây là một số món ăn phổ biến, dễ chế biến từ loại nấm bổ dưỡng này:

Giò chả nấm mèo

Giò chả nấm mèo là một món ăn truyền thống của Việt Nam, thường được làm từ thịt heo xay trộn với nấm mèo (nấm tai mèo). Món này có hương vị đặc trưng, thơm ngon và thường thường được ăn kèm với dưa chua và rau sống, mang lại hương vị đậm đà, hấp dẫn.

Canh nấm mèo rau củ

Canh rau củ thanh đạm nấu cùng mộc nhĩ là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích món ăn nhẹ bụng mà vẫn đủ chất. Cà rốt, su su, đậu Hà Lan, nấm rơm, cùng nấm mèo thái sợi tạo nên món canh ngọt tự nhiên, mát gan, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.

Nấm mèo xào thịt

Một trong những món mặn quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt. Mộc nhĩ thái nhỏ, xào chung với thịt heo, thêm hành tây, tiêu và gia vị vừa miệng. Vị ngọt béo của thịt quyện với độ giòn của nấm tạo nên món ăn hấp dẫn, dễ ăn, phù hợp với cơm trắng nóng hổi.

Lưu ý khi sử dụng nấm mèo

• Đối tượng cần thận trọng: Phụ nữ mang thai nên hạn chế hoặc tránh tiêu thụ nấm mèo do nguy cơ gây dị ứng hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ. Những người có vấn đề về đông máu cũng cần cẩn trọng, bởi nấm mèo có thể ảnh hưởng đến khả năng đông máu.
• Không ăn nấm mèo tươi sống: Nấm mèo có thể chứa độc tố tự nhiên, dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, khó chịu hoặc đau bụng nếu bạn ăn sống. Để an toàn, nấm mèo nên được nấu chín trước khi ăn. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý không ăn nấm mèo đã ngâm quá lâu (hơn 8 tiếng) vì dễ sinh độc tố.

• Không ăn quá nhiều cùng lúc: Dù là thực phẩm tốt, nhưng không nên ăn quá 15 - 20g (khoảng 1 nắm nhỏ) mỗi ngày. Việc tiêu thụ quá mức có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng trong cơ thể.

Tạm kết

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về nấm mèo - một nguyên liệu nấu ăn phổ biến và là nguồn dinh dưỡng quý giá cho sức khỏe. Việc bổ sung loại nấm này vào chế độ ăn uống hàng ngày không chỉ giúp món ăn thêm hấp dẫn mà còn góp phần bảo vệ tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.

Nếu bạn thường xuyên nấu nướng tại nhà và muốn tiết kiệm thời gian lẫn điện năng, thì một chiếc bếp điện từ sẽ là trợ thủ đắc lực trong gian bếp. Với khả năng làm nóng nhanh, dễ điều chỉnh nhiệt độ và đảm bảo an toàn khi sử dụng, bếp điện từ giúp món ăn giữ được hương vị trọn vẹn và chế biến hiệu quả hơn. Hãy ghé FPT Shop để chọn mua ngay bếp điện từ phù hợp cho nhu cầu nấu nướng hàng ngày của bạn.