"Chương trình dạy bơi và kỹ năng an toàn dưới nước cho trẻ em thời gian qua đã giúp giảm tỷ lệ tử vong do đuối nước ở trẻ nhỏ", bà Đoàn Thu Huyền, Giám đốc quốc gia Tổ chức Campaign For Tobacco - Free Kids, cho biết hiệu quả phòng chống đuối nước của Việt Nam tại Hội nghị thế giới về Phòng chống đuối nước diễn ra hôm 21/11 tại Ai Cập.

Bộ Y tế ghi nhận mỗi năm cả nước hơn 4.700 trường hợp tử vong do đuối nước, trong đó gần 2.000 ca là trẻ em.

"Số ca tử vong do đuối nước giảm dần qua các năm là tín hiệu cải thiện rõ rệt nhờ các chương trình can thiệp được triển khai trong 7 năm qua", bà Huyền nói.

Từ năm 2018, với sự hỗ trợ của Quỹ từ thiện Bloomberg, Việt Nam đã khởi động chương trình phòng chống đuối nước trẻ em, mục tiêu dạy bơi an toàn và trang bị kỹ năng an toàn cơ bản cho trẻ tại nhiều địa phương (cũ) như Đồng Tháp, An Giang, Đà Nẵng, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Quảng Trị... Trẻ học bơi và được đào tạo kỹ năng an toàn môi trường nước - một dạng kỹ năng sinh tồn tương tự kỹ năng thoát hiểm khi cháy nổ hay mưa lũ.

Từ mục tiêu ban đầu dạy bơi an toàn cho 50.000 trẻ em, đến năm 2025 tăng lên hơn 63.000 trẻ được dạy bơi miễn phí và hơn 80.000 trẻ được hướng dẫn kỹ năng an toàn. Tại các địa bàn triển khai, tỷ lệ trẻ biết bơi tăng từ 14% lên hơn 32%, tức gần gấp ba lần so với trước đây. Tỷ suất tử vong do đuối nước giảm 16%.

Tại hội nghị, các chuyên gia nhìn nhận dù tỷ lệ đuối nước giảm, song đây vẫn là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ em Việt Nam, đặc biệt nhóm 5-14 tuổi. Tỷ lệ trẻ nam tử vong cao gấp đôi nữ và thường có hoàn cảnh khó khăn. Ngoài ra, Việt Nam chủ yếu ghi nhận đuối nước tử vong, trong khi các ca thoát chết không được thống kê, làm mờ đi bức tranh về hậu quả dài hạn như di chứng thần kinh hay tàn tật.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận khoảng 300.000 người tử vong do đuối nước toàn cầu hằng năm, phần lớn là trẻ em và thanh thiếu niên tại các quốc gia có thu nhập thấp, trung bình. Gánh nặng này được cho là nghiêm trọng khi có thể phòng ngừa được.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đuối nước ở trẻ em xuất phát từ nhận thức của gia đình, cộng đồng, xã hội về vấn đề này còn hạn chế. Nhiều trẻ chưa biết bơi, thiếu kỹ năng an toàn trong môi trường nước, đồng thời chưa nhận thức về sự nguy hiểm của việc tắm, chơi gần bờ sông. Ngoài ra, nhiều địa phương còn thiếu cơ sở vật chất và giáo viên dạy bơi. Tỷ lệ trường học tổ chức dạy bơi cho học sinh còn rất thấp, thiếu bể bơi, thiết bị.

Ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ Trẻ em, nhìn nhận đuối nước dù là nguy cơ nghiêm trọng, song hoàn toàn có thể phòng tránh khi can thiệp đúng trọng tâm và có sự chung tay của toàn xã hội. Bộ Y tế đã phát động chiến dịch truyền thông quốc gia, kêu gọi sự chung tay của chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội trong phòng chống đuối nước cho trẻ em. Chiến dịch tập trung vào giáo dục kỹ năng an toàn dưới nước và mở rộng chương trình dạy bơi an toàn tại trường học, cộng đồng.