Đọc tin về vụ tai nạn xe khách bị đất đá vùi lấp trên đèo Khánh Lê đêm 16/11, anh Quang Trung, 24 tuổi, giật mình, cảm thấy "may là đêm đó không có khách".

Trung là tài xế xe dịch vụ chuyên tuyến Đà Lạt - Nha Trang. Hành trình của anh thường qua Quốc lộ 27C (đèo Khánh Lê). Tuyến này gần hơn 50 km so với đường vòng qua Cam Ranh, đèo Sông Pha và không mất phí cao tốc. Nhưng với cánh tài xế, 33 km qua đèo Khánh Lê tiềm ẩn vô số rủi ro.

"Đèo này như cô gái đẹp nhưng tính khí thất thường", anh Trung nói. Ở chân đèo có thể đang nắng chói chang, nhưng lên đỉnh đã mờ mịt hơi nước.

Điều anh Trung sợ nhất là sương mù. Nhiều hôm 8h sáng sương vẫn đặc quánh, có ngày 3h chiều sương đã sà xuống mặt đường, tầm nhìn chỉ còn vài mét, xe trước xe sau phải bò nối đuôi nhau.

Nguy hiểm hơn là mưa. Đèo Khánh Lê có địa chất không ổn định. Mưa xuống, đất đá, thậm chí cả cây cối, có thể đổ ập xuống bất cứ lúc nào. "Nhiều khu vực toàn đá tảng, nghĩ tới việc nó rơi xuống đã rùng mình. 33 km chạy trên đường đèo rất căng thẳng", anh Trung kể.

Mỗi lần nghe tin có tai nạn trên đèo, gia đình lại gọi điện khuyên anh chạy đường vòng, nhưng vì mưu sinh, anh vẫn bám vô lăng, tự nhủ phải cẩn thận hơn.

Nỗi bất an này cũng là cảm giác thường trực của anh Vũ, người Nha Trang, đang điều hành một khách sạn ở Đà Lạt. Đi qua đèo ít nhất 8 lần mỗi tháng nhưng anh luôn ám ảnh với những con dốc và khúc cua nguy hiểm của đèo.

Vũ không thể quên vụ tai nạn sáng 31/3, khi anh là một trong những người cứu hộ đầu tiên. "Hôm đó tôi đang từ nhà lên Đà Lạt. Vừa qua một khúc cua gắt ở huyện Khánh Vĩnh, tôi thấy xe khách chở đoàn hành hương lật nghiêng bên đường", anh Vũ kể.

Cảnh tượng hỗn loạn, kính xe vỡ nát, hành khách la hét. Anh Vũ vội dừng xe, cùng người dân phá cửa, đưa các nạn nhân ra ngoài. "Vụ đó có 6 phụ nữ bị thương nặng. Tôi phải vẫy một xe khách khác nhờ họ hỗ trợ đưa người đi cấp cứu".

Anh Vũ giải thích, đèo Khánh Lê có nhiều đoạn dốc 8-10 độ, cộng với các khúc cua khuỷu tay liên tục. Tài xế không quen đường, chỉ cần vào cua hơi nhanh hoặc rà phanh liên tục gây mất phanh, tai họa rất dễ xảy ra.

Anh cho biết đoạn "khó nuốt" nhất là từ km47 đến km62, ở độ cao 1.500 m. "Một bên vách núi, một bên vực sâu. Xe khách, xe tải nặng ì ạch bò lên. Chỉ một xe phanh gấp, xe sau không giữ khoảng cách là có nguy cơ lật".

Thực tế đã ghi nhận nhiều vụ tai nạn thảm khốc trên đèo Khánh Lê. Ví dụ, chiều 18/7/2023, tại km 56+200, xe khách 29 chỗ chở du khách Trung Quốc mất lái, lao xuống vực, khiến 4 người tử vong. Trước đó, ngày 12/5/2018, xe chở đoàn cán bộ hưu trí cũng lật tại km 56+100, làm 3 người thiệt mạng.

Anh Dương Trọng Nghĩa, 52 tuổi, ở Đà Lạt, với 10 năm chở khách qua đèo Khánh Lê, cho rằng sự cẩn trọng là yếu tố sống còn.

"Lái xe trên đèo không thể vội," anh Nghĩa chia sẻ. Anh nhấn mạnh tài xế phải tuyệt đối tuân thủ làn đường, nhất là ở khúc cua, luôn đi số thấp và duy trì tốc độ dưới 50 km/h, kể cả đường vắng.

Theo anh, kỹ năng quan sát là quan trọng nhất. Tài xế phải "đọc" được con đường, nhìn gương cầu lồi từ xa để phán đoán hướng xe ngược chiều, đồng thời chú ý các biển cảnh báo sạt lở.

Anh cũng khuyên tài xế phải kiểm tra kỹ phanh và lốp trước mỗi chuyến đi. Với xe số tự động, tuyệt đối không rà phanh liên tục khi đổ đèo mà phải chuyển sang chế độ số tay (S, L) hoặc lẫy chuyển số để hãm tốc độ bằng động cơ.

Trong thời tiết xấu, anh Nghĩa luôn gọi cho đồng nghiệp chạy trước để hỏi tình hình. "Nếu biết sương mù dày đặc hoặc mưa lớn, thà đổi lịch trình, đi đường vòng, còn hơn mạo hiểm."

"Cố nhanh vài phút, có khi mất cả cuộc đời", anh Nghĩa đúc kết.

Quỳnh Nguyễn - Ngọc Ngân