Nik Erman, người Malaysia, đánh giá mấu chốt của vụ việc là FIFA dựa trên các nguyên tắc về trách nhiệm quản lý và nghĩa vụ độc lập của liên đoàn thành viên trong việc xác minh tư cách cầu thủ. Việc FAM biện hộ rằng họ dựa vào sự xác nhận của Chính phủ Malaysia không có nhiều ý nghĩa. Họ phải chịu trách nhiệm ngay cả khi nói "không biết" hay "không cố ý".

"Vi phạm ở đây là việc FAM nộp giấy tờ không đúng, còn họ và các cầu thủ có biết giấy tờ đó bị làm giả hay không cũng không có giá trị mặt pháp lý", Nik Erman - có hơn 20 năm kinh nghiệm về luật thể thao và thương mại - phân tích với báo Malaysia New Straits Times. "FAM không thể chuyển trách nhiệm của mình sang bất kỳ cơ quan, hay cá nhân nào".

Trong năm 2025, FAM đã đăng ký thi đấu cho bảy cầu thủ gốc Argentina, Brazil, Tây Ban Nha và Hà Lan. Họ gửi cho FIFA hồ sơ với giấy khai sinh của ông hoặc bà nhóm cầu thủ này đều sinh ra tại Malaysia - yếu tố quyết định để được nhập tịch theo diện huyết thống. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, Ủy ban kỷ luật FIFA (FDC) đã tiếp cận các giấy khai sinh gốc cho thấy những người này không sinh ra ở Malaysia. FDC khẳng định "không gặp trở ngại nào" trong việc tiếp cận các giấy tờ gốc, khác với khó khăn mà FAM và Cục Đăng ký Quốc gia (NRD) tuyên bố.

Theo Nik Erman, câu hỏi lớn nhất của người hâm mộ Malaysia là làm thế nào FIFA có thể lấy được tài liệu còn NRD thì không. Ông nhận xét: "FAM chỉ nói đã nỗ lực là chưa đủ. Họ phải chứng minh đã làm những bước nào, cuộc kiểm tra độc lập nào và các tài liệu có được lấy trực tiếp từ cầu thủ hay không".

Trong tuyên bố trên X ngày 8/10, Bộ Nội vụ Malaysia (KDN) khẳng định mọi quyết định cấp quốc tịch đều được đưa ra theo đúng Hiến pháp Liên bang. Bộ trưởng Datuk Seri Saifuddin Nasution Ismail cho biết quá trình này không bị ảnh hưởng bởi bên thứ ba và không có áp lực bên ngoài nào đối với việc ra quyết định.

Tuy nhiên, Nik Erman nói rằng vấn đề không phải là cầu thủ được nhập tịch đúng luật Quốc gia. "FIFA đang chất vấn dựa trên luật của họ", vị luật sư này nói.

Erman sau đó lấy ví dụ rằng, một quốc gia có thể đồng ý nhập tịch cho một người ngay lập tức mà không cần mối liên hệ nào với quốc gia. Tuy nhiên, với FIFA, cầu thủ muốn thi đấu cho một ĐTQG thì phải có bố, mẹ, hay ông, bà mang quốc tịch hoặc sinh ra tại quốc gia liên quan. Nếu không, họ phải sinh sống tại quốc gia ấy 5 năm liên tục sau 10 tuổi, và 3 năm liên tục trước 10 tuổi.

Bất chấp những khó khăn pháp lý, Nik Erman khẳng định kháng cáo là cần thiết vì đây là vấn đề lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, FAM phải đưa ra lời biện hộ chi tiết và đáng tin cậy về những phát hiện của FIFA.

"Đừng dùng lời bào chữa chung chung kiểu 'không biết' hoặc 'không có ý định'", Erman cho hay. "Trọng tâm là thể hiện FAM đã có quá trình thẩm định tư cách cầu thủ và có thể tranh luận về sự tương xứng giữa án phạt với lỗi đang mắc phải".

FAM có thời gian tối đa đến ngày 14/10 để gửi đơn kháng cáo chi tiết lên Ủy ban khiếu nại FIFA.

Trong khi đó, cựu thành viên Ủy ban FAM Christopher Raj cho rằng liên đoàn cần tổ chức ngay một cuộc bầu cử chủ tịch mới, nhằm cải thiện hình ảnh đang bị tổn hại. FAM hiện được quản lý bởi Quyền chủ tịch Mohd Haji Mahadi. Trước đó, chủ tịch Joehari Ayub đã nộp đơn xin từ chức ngày 22/8, tức chưa đầy 6 tháng sau khi nhận việc. Nguyên nhân chính được cho là vấn đề sức khỏe, nhưng cũng trùng đúng thời điểm FIFA đề nghị FAM giải trình về bảy cầu thủ nhập tịch.

FAM đang hoạt động mà thiếu định hướng từ người đứng đầu. Raj cho biết FIFA chỉ làm việc chính thức với chủ tịch và tổng thư ký FAM. Vì vậy, việc bầu cử ngay lập tức rất quan trọng để đảm bảo quá trình truyền thông và kháng cáo đúng cách. "Đây là cuộc khủng hoảng lớn không chỉ ở FAM mà cả quốc gia", Raj nói. "FAM phải nỗ lực khắc phục tình hình, khôi phục niềm tin với các nhà tài trợ, đối tác và người hâm mộ".

Hiếu Lương