"Tôi thức trắng đêm và gần như tuyệt vọng không biết người thân sống chết ra sao", chị Nguyễn Thị Ngọc Huấn, 31 tuổi, sống tại xã Sông Hinh, nói về đêm kinh hoàng 20/11 - lũ tràn tới nhấn chìm mọi thứ ở Hoà Thịnh.

Cùng với phường Đông Hoà, xã Hòa Thịnh rộng 159 km2, dân số gần 30.000 người, là "rốn lũ" của Đăk Lăk (Phú Yên cũ) khi nằm ở hạ lưu sông Ba - con sông lớn nhất Nam Trung Bộ với nhiều thủy điện. Địa hình trũng, thoát nước kém khiến nơi đây thường ngập sâu khi thượng nguồn mưa lớn. Đợt lũ vừa qua, nước dâng nhanh trong vài giờ, nhiều nơi ngập 4-5 m, nhà dân chìm gần đến mái.

"Những nhà ở giữa đầm, nước lên nhanh không kịp trở tay. Một phần nước từ thủy điện xả xuống, nước dưới đầm dâng lên và mưa trên trời đổ xuống", chị Huấn nói.

Trước đó, ngày 19/11, chị nhận được thông tin hồ thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ với lượng nước kỷ lục. Cùng lúc đó còi báo động người dân di dời hú liên tục. Ở cách xa khoảng 80 km, chị gọi điện thoại cho ba mẹ nhưng không liên lạc được, nhờ hàng xóm báo cũng không thành.

Tối hôm sau, qua người quen trong xóm, chị hay tin nước đã dâng sát mái, cha mẹ và ông bà phải trèo lên tránh lũ. Xung quanh tối đen, mưa trút, làng chỉ còn người già và trẻ nhỏ. Đang mùa cà phê, thanh niên, người khỏe mạnh đều lên Lâm Đồng làm việc, nghe tin chị vội quay về nhưng mắc kẹt vì sạt lở. Em trai chị Huấn từ TP HCM chạy ngay trong đêm song bị đứng lại trên quốc lộ. Chị và em gái lấy chồng gần cũng bất lực vì nước lũ chia cắt.

"Tôi không biết làm gì ngoài gọi điện cầu cứu khắp nơi. Chia sẻ lên mạng xã hội nhưng cuối cùng không có ai đến", chị Huấn nói, cho biết sáng 21/11, hai người khỏe nhất trong xóm dùng ghe nhỏ đến đưa gia đình lên chỗ cao hơn tránh trú. Tuy nhiên, chỉ tránh được lũ, hai ngày qua ông bà, ba mẹ gần như không có đồ ăn.

Trong khi đó, anh Võ Ngọc Thiện là người trực tiếp trải qua "những ngày khủng khiếp tại rốn lũ". Lớn lên ở Xóm Đồng, thôn Vinh Ba, xã Hòa Thịnh, người đàn ông 37 tuổi đã quen với cảnh sống chung với lũ và có sự chuẩn bị từ trước. Tuy nhiên, anh không thể lường hết được những nguy hiểm của cơn lũ lịch sử vừa qua.

Theo anh Thiện, từ 17h ngày 20/11, nước bắt đầu dâng ngang đầu gối, nhưng sau hai tiếng đã ngập ngang bụng. Mọi nỗ lực kê cao tài sản đều trở nên vô vọng khi mực nước trong nhà dâng lên ngang cổ. Toàn bộ đồ điện tử như tivi, tủ lạnh, máy giặt và xe máy đều bị nhấn chìm. Khuya hôm đó, nước lút đầu, đe dọa tính mạng, anh Thiện cùng cha mẹ và con nhỏ phải leo lên đòn tay (thanh xà gỗ đỡ mái nhà) để tránh lũ.

Nỗ lực tìm kiếm sự giúp đỡ, anh Thiện đã dỡ ngói mái nhà và dùng đèn pin rọi ra ngoài phát tín hiệu cấp cứu và gọi vào các số điện thoại cứu hộ tìm thấy trên mạng nhưng không thể liên lạc được.

"Lúc đó tôi đành chấp nhận số phận", anh nói, thêm rằng bốn người ngồi co ro suốt đêm trên xà nhà và chỉ biết "cầu nguyện". Đến sáng hôm sau, nước bắt đầu rút anh Thiện mới thở phào.

Theo anh Thiện, trước khi lũ ập đến, người dân địa phương đã được chính quyền cảnh báo và chủ động kê cao đồ đạc. Tuy nhiên, họ không di dời vì nhiều năm qua lũ thường chỉ ngập đến mép giường, không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng lần này dâng nhanh và cao gấp đôi so với trận lũ lịch sử năm 1993 ở khu vực anh sinh sống, nhiều gia đình không kịp trở tay.

Sáng nay, nhiều đoàn cứu trợ cố gắng tiếp cận rốn lũ Hoà Thịnh. Sư thầy Thích Quảng Đạo, trụ trì Phước Lực Tự, xã Hòa Thịnh, cho biết lũ bủa vây chùa hơn 5 ngày. Ban đầu nước lên từ từ, cách đây ba hôm "lũ đổ về ầm ầm" khiến chùa ở gò cao vẫn ngập hơn 2 m.

Khuôn viên chùa có tòa nhà cao, khoảng 50 người dân sống xung quanh và người trong chùa di tản đến đây trú ẩn. Những dân cư sâu bên trong ngập lút mái nhà. "Suốt những ngày lũ, khu vực này điện thoại không thể liên lạc được do không có sóng và hết pin", sư thầy nói.

Hiện lũ đã rút dần, nhà chùa đang tích cực đi gom nhu yếu phẩm để đưa vào cứu trợ người dân vùng bị cô lập.

Sáng nay, một số nhóm cứu trợ cố gắng đi sâu vào xã Hòa Thịnh, nỗ lực tiếp cận các thôn bị chia cắt lâu ngày. Tuy nhiên, nước vẫn còn lớn nên xe di chuyển khó khăn và phải cano hoặc xe bán tải gầm cao.

Báo cáo với lãnh đạo tỉnh Đăk Lăk tối qua, Chủ tịch xã Hòa Thịnh cho biết thôn Phú Phong có khoảng 1.000 người mắc kẹt nhiều ngày. Tối 20/11, tàu cứu hộ cỡ lớn mới tiếp cận, đến sáng 21/11 mới bắt đầu sơ tán. Đến chiều qua, xã ghi nhận ba người chết; nhiều nhà cao tầng còn 30-40 người cầm cự, lương thực và nước uống đã cạn. Các thôn Phú Phong, Phú Mỹ... vẫn còn hàng nghìn hộ dân bị cô lập.

Chiều 22/11, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai cho biết mưa lũ khiến 72 người chết ở 6 tỉnh, tăng 17 so với sáng nay. Trong đó Đăk Lăk ghi nhận 44 ca tử vong (riêng xã Hòa Thịnh 23 người chết, một mất tích), Khánh Hòa 14, Gia Lai, Lâm Đồng mỗi nơi 5 người, Huế và Đà Nẵng mỗi nơi hai người. Hiện 13 người mất tích.

Tại Đăk Lăk, bốn phường, xã vẫn ngập gồm Hòa Xuân, Đông Hòa, Hòa Thịnh và Hòa Mỹ; nhiều khu vực ở Hòa Thịnh, Hòa Xuân ngập sâu.

Lê Tuyết - Trường Hà