Trả lời:

Hen suyễn là bệnh lý mạn tính ở đường hô hấp, xảy ra khi các phế quản bị viêm, co thắt và tăng tiết đờm, làm hẹp đường thở, gây ho hoặc nặng ngực. Các cơn hen thường xuất hiện khi người bệnh tiếp xúc với yếu tố kích thích như bụi, phấn hoa, nấm mốc, khói thuốc, không khí lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.

Nếu không được kiểm soát tốt, hen suyễn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như biến dạng lồng ngực, suy hô hấp mạn tính, thậm chí là tràn khí màng phổi. Dùng nhiều corticoid để điều trị kéo dài có thể dẫn đến hội chứng giả cushing.

Dưới góc độ y học, không có khuyến cáo người bị hen suyễn nặng phải chuyển đến nơi ấm áp như miền Nam sinh sống. Tuy nhiên, điều kiện khí hậu, môi trường giữa hai miền có sự khác biệt. Một số bệnh nhân hen nặng có thể giảm triệu chứng khi sống trong môi trường ổn định hơn.

Thời tiết miền Bắc đa dạng hơn, có thể chuyển nóng - lạnh đột ngột trong cùng ngày, mùa đông lạnh, khô dễ gây co thắt phế quản, tăng triệu chứng hen. Trong năm có nhiều ngày nồm ẩm, tăng bụi mạt nhà, nấm mốc. Do đó, người bệnh hen suyễn ở miền Bắc thường dễ bùng phát hơn, nhất là người nhạy cảm với lạnh. Miền Nam khí hậu ít biến động, không có mùa đông lạnh. Nhiệt độ ổn định quanh năm, giúp nhiều bệnh nhân hen dễ thở, ít đợt cấp do lạnh.

Nếu bạn bị hen nặng và thường bùng phát vào mùa lạnh thì vào Nam cũng có thể là lựa chọn cần xem xét. Dù ở Bắc hay Nam, người bệnh hen suyễn vẫn cần dùng thuốc dự phòng cơn hen hàng ngày theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý ngưng thuốc khi cảm thấy triệu chứng giảm vì cơn hen có thể tái phát bất cứ thời điểm nào.

Khi lên cơn hen, khó thở, bạn cần bình tĩnh, ngồi thẳng người, nới lỏng quần áo, hít 2-4 nhát thuốc cắt cơn trực tiếp qua miệng hoặc qua buồng đệm, nếu chưa đỡ sau 20 phút, lặp lại liều thuốc cắt cơn. Tránh mọi yếu tố kích phát như khói bụi, lạnh, mùi hóa chất. Nếu khó thở tăng, nói không thành câu hoặc tím tái, cần gọi cấp cứu ngay.

Ngoài tuân thủ điều trị, bạn cần sống lành mạnh để giảm tác nhân kích phát hen suyễn. Nhà cần thoáng khí, ít ẩm mốc, không nhiễm khói bụi, không nuôi chó mèo nếu bị dị ứng, nên có máy lọc không khí, kiểm soát độ ẩm. Bạn nên duy trì tập luyện thể dục nhẹ nhàng phù hợp để tăng cường sức bền của phổi. Tiêm vaccine phòng cúm, phế cầu cũng là những biện pháp chủ động giúp tăng sức đề kháng và phòng ngừa biến chứng.

ThS.BS Mai Mạnh Tam
Phó trưởng khoa Hô hấp
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội