Nhà Trắng tuần trước gửi tới 9 trường đại học một bản ghi nhớ, đề xuất về "Hiệp ước vì Sự xuất sắc trong Giáo dục Đại học". Tài liệu này đưa một danh sách dài 10 điểm, gồm các yêu cầu về tuyển sinh như giới hạn số lượng du học sinh, cấm tuyển sinh dựa vào chủng tộc hoặc giới tính và bắt buộc sử dụng bài kiểm tra chuẩn hóa.

Đáng chú ý trong đó là yêu cầu số lượng sinh viên quốc tế bậc đại học của một trường không được quá 15%, và không quá 5% đến từ cùng một nước. Đối với các trường có trên 15% số lượng sinh viên là du học sinh, các khóa sau này sẽ phải đáp ứng giới hạn mới.

9 trường nhận bản đề xuất trên là Đại học Vanderbilt, Đại học Dartmouth, Đại học Pennsylvania, Đại học Nam California, Viện Công nghệ Massachusetts, Đại học Texas, Đại học Arizona, Đại học Brown và Đại học Virginia. Các trường này được chọn vì ban lãnh đạo cho biết họ có thể hỗ trợ, phản hồi để đề xuất trên được thực hiện.

Ngoài yêu cầu về số lượng, bản ghi nhớ cũng khuyến khích sinh viên quốc tế ủng hộ các giá trị của Mỹ và phương Tây, đồng thời kêu gọi các trường loại bỏ những sinh viên thể hiện thái độ thù địch với Mỹ, các đồng minh hoặc các giá trị của Mỹ.

Các trường đại học cũng được yêu cầu phải chia sẻ tất cả thông tin đã biết về sinh viên nước ngoài, bao gồm cả hồ sơ kỷ luật, với Bộ An ninh Nội địa và Bộ Ngoại giao. Ngoài ra, các trường phải công khai tất cả khoản tài trợ từ nước ngoài, và không cho phép các cuộc biểu tình chính trị, gây gián đoạn địa điểm học tập hoặc quấy rối sinh viên.

Theo Nhà Trắng, khi ký hiệp ước này, các trường sẽ nhận được nhiều lợi ích như các khoản vay sinh viên liên bang và tài trợ nghiên cứu lớn, được phê duyệt thị thực cho các học giả quốc tế và hưởng ưu đãi theo luật thuế.

Thỏa thuận này có thể được mở rộng cho tất cả trường đại học tại Mỹ. Bộ Tư pháp Mỹ sẽ giám sát việc thực thi, và các trường bị phát hiện vi phạm sẽ mất quyền hưởng các lợi ích nêu trên.

Bản ghi nhớ được đưa ra một ngày sau khi chiến dịch trục xuất sinh viên quốc tế tham gia vận động ủng hộ Palestine của Trump bị một thẩm phán liên bang phán quyết là bất hợp pháp.

Những người ủng hộ nhân quyền cảnh báo rằng đề xuất này có thể gây ra những lo ngại về quyền tự do ngôn luận, quyền riêng tư và tự do học thuật.

Trước đó hồi tháng 6, Mỹ đã nối lại các cuộc phỏng vấn thị thực sinh viên toàn cầu sau gần một tháng tạm dừng, đồng thời triển khai sàng lọc kỹ mạng xã hội của các du học sinh tiềm năng, nhằm xác định bất kỳ dấu hiệu "thù địch" tiềm ẩn nào của đối với Mỹ.

Hiện hơn 1,1 triệu du học sinh đến từ hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ đang ở Mỹ. Số du học sinh người Việt là hơn 22.000, đông thứ 6.

Khánh Linh (Theo The Pie News, The Economic Times)