Ukraine triển khai Terrahawk Paladin để chặn UAV Nga

Ukraine đã đưa hệ thống phòng không tầm rất gần Terrahawk Paladin vào vận hành. Video do lực lượng Ukraine công bố cho thấy tổ hợp được tích hợp trên xe tải quân sự MAN HX 8×8 do Đức sản xuất, với giáp bảo vệ cho radar và cụm cảm biến. Đây là lần đầu loại vũ khí này xuất hiện trên chiến trường Ukraine, nhằm đối phó các đợt tấn công bằng UAV và tên lửa tầm thấp ngày càng dày đặc.

Theo tuyên bố ngày 11.10.2023, Terrahawk Paladin nằm trong gói viện trợ hơn 100 triệu bảng Anh do Anh tài trợ qua quỹ Hỗ trợ Quốc tế cho Ukraine (IFU), trong đó hơn 70 triệu bảng dành cho phòng không. Hệ thống được thiết kế để bảo vệ hạ tầng trọng yếu trước UAV cảm tử và tên lửa tầm thấp.

Hệ thống phòng không Terrahawk Paladin - Ảnh: Lực lượng Ukraine

Phân tích kỹ thuật: Cấu hình vũ khí và cảm biến

Terrahawk Paladin do MSI Defence Systems (Anh) phát triển, kế thừa nền tảng trạm vũ khí Seahawk dùng trên tàu chiến. Phiên bản Paladin là hệ thống phòng không tầm rất gần (VSHORAD) phù hợp cho nhiều loại xe quân sự tiêu chuẩn NATO.

Hỏa lực chính là pháo 30×173 mm Bushmaster II, có khả năng bắn đạn nổ lập trình hoặc nổ gần. Khi khai hỏa, đạn tạo vùng sát thương tối ưu để tiêu diệt UAV cỡ nhỏ trong phạm vi khoảng 2 km, đặc biệt hữu ích với mục tiêu bay chậm, kích thước nhỏ.

Hệ thống cảm biến gồm radar mảng pha chủ động AESA với bốn tấm quét, giám sát 360 độ và theo dõi nhiều mục tiêu đồng thời. Cụm quang - điện tử SATOS (camera ngày, ảnh nhiệt, máy đo xa laser) cho phép phát hiện, nhận dạng, theo dõi mục tiêu cả ngày lẫn đêm, kể cả trong thời tiết xấu.

Dữ liệu mục tiêu được xử lý bởi hệ thống điều khiển hỏa lực ứng dụng trí tuệ nhân tạo, tự động bám bắt và tính toán đường bắn. Terrahawk Paladin có thể kết nối tối đa 16 đơn vị, chia sẻ dữ liệu thời gian thực để hình thành lưới phòng không tầm thấp. Kíp chiến đấu có thể vận hành từ vị trí ẩn nấp nhờ khả năng điều khiển từ xa, tăng an toàn và linh hoạt triển khai.

Hệ thống phòng không cố định Terrahawk Paladin - Ảnh: MSI

Chiến thuật: Vai trò trong mạng lưới phòng không Ukraine

Trước các cuộc tấn công bằng UAV cảm tử Shahed được phóng với mật độ cao hàng tháng, Terrahawk Paladin đáp ứng yêu cầu “đúng nhu cầu - đúng chi phí” cho tầng phòng thủ cuối quanh mục tiêu trọng yếu (nhà máy điện, kho đạn, sở chỉ huy). Khi mục tiêu lọt qua các lớp tầm trung, pháo 30 mm sẽ là lớp chặn cuối ở cự ly ngắn.

Những điểm nhấn chiến thuật theo thông tin hiện có:

Hiệu quả chi phí: thay thế việc phải sử dụng tên lửa đắt tiền để hạ mục tiêu giá rẻ.
Xử lý mục tiêu thấp, chậm, bay sát mặt đất – nhóm mục tiêu gây khó với radar tầm trung.
Khả năng chống bão hòa: radar AESA và bám bắt tự động cho phép phát hiện, theo dõi, khai hỏa liên tục vào nhiều UAV cùng lúc.
Tác chiến theo cụm: kết nối tối đa 16 đơn vị tạo “lưới lửa tầm thấp” che phủ khu vực rộng ở độ cao vài chục mét.

So sánh: Vị trí của Terrahawk Paladin trong hệ sinh thái phòng không

Khi đặt cạnh các hệ thống tầm trung/xa như Patriot (Mỹ), S-400 Triumf (Nga) hay SAMP/T (Pháp-Ý), vai trò khác biệt của Terrahawk Paladin trở nên rõ ràng: đây là tổ hợp tầm rất gần, tầm bắn chỉ vài km, độ cao tác chiến dưới 2 km, không nhằm thay thế “lá chắn quốc gia”.

Hệ thống tên lửa phòng không Patriot của quân đội Mỹ trong một cuộc tập trận của NATO - Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

So với các hệ thống trên, nhiệm vụ chính của Terrahawk Paladin là xử lý đàn UAV giá rẻ, bay thấp, triển khai theo chiến thuật bão hòa – nhóm mục tiêu khiến việc dùng tên lửa tầm trung/xa trở nên tốn kém và hao hụt kho đạn.

Tác động và triển vọng

Việc Terrahawk Paladin xuất hiện tại Ukraine cho thấy hướng ưu tiên của Anh vào công nghệ chống UAV – mảng ngày càng quan trọng trong chiến tranh hiện đại. Quá trình vận hành thực chiến cung cấp dữ liệu để tiếp tục nâng cấp hệ thống và tối ưu phối hợp với các lớp phòng không khác như NASAMS, IRIS-T (theo chức năng được nêu trong nguồn).

Về thị trường, Jordan đã trở thành khách hàng xuất khẩu đầu tiên khi công bố mua hệ thống này vào năm 2025. Nếu Terrahawk Paladin chứng minh hiệu quả tại Ukraine, khả năng mở rộng xuất khẩu là hoàn toàn có thể, qua đó củng cố vị thế của Anh ở phân khúc phòng không tầm thấp.

CTVX