Phát triển sản phẩm OCOP gắn với xây dựng thương hiệu

Triển lãm sản phẩm OCOP, làng nghề phục vụ du lịch tại xã Thanh Oai, thành phố Hà Nội.

Thay đổi từ tư duy

Từ nhiều năm nay, nghệ nhân Lê Văn Tuy ở làng Chuông, xã Thanh Oai, thành phố Hà Nội đã thay đổi cách tiếp cận khách hàng. Không chỉ sản xuất và kinh doanh theo cách truyền thống, nón làng Chuông đã theo ông đến với các hội chợ, triển lãm … Từ tự tay làm những sản phẩm mới, sáng tạo cho người dân tại khắp các vùng miền khác nhau thưởng thức đến hướng dẫn du khách tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm.

Theo ông, chiếc nón lá giờ đây không chỉ để sử dụng trong đời sống sinh hoạt thường ngày, mà còn trở thành một tác phẩm nghệ thuật với những chi tiết được vẽ hay thêu một cách tỉ mỉ, cẩn thận.

Nghệ nhân Lê Văn Tuy thực hiện công đoạn khâu nón.

Năm 2022, nghệ nhân Lê Văn Tuy đã có 5 sản phẩm được công nhận OCOP đạt 4 sao. Để lan tỏa giá trị của chiếc nón lá làng Chuông, ông đã tham gia rất nhiều sự kiện của địa phương, tỉnh, thành phố; đi khắp nơi để quảng bá và trực tiếp hướng dẫn trải nghiệm làm nón lá. Nhờ đó, gia đình ông luôn có các đơn hàng ổn định, bảo đảm đầu ra của sản phẩm, thậm chí kết nối trực tiếp với các công ty du lịch, đơn vị lữ hành để có những đơn hàng lớn đưa chiếc nón làng Chuông đến với bạn bè quốc tế.

Các nghệ nhân làng Chuông, xã Thanh Oai, thành phố Hà Nội đã sáng tạo ra nhiều mẫu nón lá độc đáo, đổi mới mẫu mã giúp nón có tính thẩm mỹ cao hơn và phù hợp với nhu cầu của khách hàng. Đến nay, chiếc nón làng Chuông đã trở thành sản phẩm quen thuộc với nhiều du khách quốc tế và xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới.

Nếu làng Chuông gắn liền với chiếc nón lá thì xã Tam Hưng, thành phố Hà Nội gắn bó với trồng lúa chất lượng cao. Với lợi thế lớn về quỹ đất nông nghiệp và hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất, xã đã xây dựng thành công thương hiệu “Gạo thơm Bối Khê”, với hai dòng sản phẩm là bắc thơm số 7 và nếp cái hoa vàng. Đây cũng là 2 sản phẩm tiêu biểu đạt 4 sao trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Để xây dựng thành công thương hiệu gạo này, nhiều năm nay các thành viên Hợp tác xã nông nghiệp Tam Hưng không còn làm kiểu nhỏ lẻ, mà ký hợp đồng liên kết với các doanh nghiệp. Hợp tác xã trở thành đơn vị kết nối, cũng như hướng dẫn sản xuất sao cho đồng nhất một giống, một quy trình. Nhờ đó, có thể kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng cũng như bảo đảm về số lượng.

Sản phẩm OCOP "Gạo thơm Bối Khê" được trưng bày tại Triển lãm sản phẩm OCOP, làng nghề phục vụ du lịch tại xã Thanh Oai, thành phố Hà Nội.

Những thay đổi trong tư duy về sản phẩm, sản xuất và tiêu thụ của nón làng Chuông cũng như gạo thơm Bối Khê đã tạo nên những sản phẩm OCOP chất lượng cao, được nhiều người tin dùng.

Nâng cao giá trị thương hiệu cho các sản phẩm OCOP

Ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công thương Hà Nội cho biết: thành phố Hà Nội hiện có hơn 3.600 sản phẩm OCOP đã được công nhận, dẫn đầu cả nước về số lượng và chất lượng sản phẩm. Trong đó, có 65 sản phẩm OCOP 5 sao, chiếm trên 50% tổng số sản phẩm 5 sao của Việt Nam. Giai đoạn 2021-2024, khu vực làng nghề và ngành nghề nông thôn của thành phố Hà Nội ghi nhận tốc độ tăng trưởng bình quân 6,7%/năm. Tổng doanh thu từ sản phẩm OCOP và thủ công mỹ nghệ đạt hằng năm từ 15.000 đến 17.000 tỷ đồng. Những con số này khẳng định vai trò quan trọng của khu vực kinh tế làng nghề trong cơ cấu thương mại-dịch vụ của Thủ đô.

Với hơn 1.350 làng có nghề, trong đó hơn 300 làng nghề truyền thống, các làng nghề của Thủ đô đã và đang đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, tạo việc làm, giữ gìn bản sắc văn hóa, góp phần thực hiện hiệu quả Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam".

Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, làng nghề địa phương đang phải đối mặt với nhiều thách thức như hạn chế về quy mô, công nghệ, và khả năng xây dựng thương hiệu, tiếp cận thị trường.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, Chủ tịch Liên hiệp Hợp tác xã Tiêu dùng Việt Nam, việc xây dựng thương hiệu là quá trình đồng bộ hóa từ chất lượng sản phẩm-quy trình sản xuất-câu chuyện văn hóa-hệ thống chuỗi liên kết. Khi sản phẩm được "đặt tên", được bảo hộ, được người tiêu dùng tin tưởng, thì giá trị sẽ tăng lên gấp nhiều lần.

Sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao của thành phố Hà Nội.

Để làm được điều này, các chủ thể OCOP phải xây dựng được quy trình sản xuất đạt chuẩn, ngày càng nâng cao chất lượng sản phẩm. Đồng thời, các sở ngành, hiệp hội nhà sản xuất, các làng nghề … cũng cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối giao thương nhằm hỗ trợ, giúp người tiêu dùng nhận diện và tin tưởng chọn lựa các sản phẩm OCOP.

Khánh An