Hơn 160 quốc gia họp khẩn tại Geneva trước 'đại dịch thuốc lá mới'

Hơn 1.400 đại biểu từ 162 quốc gia đã có mặt tại Geneva dự phiên khai mạc Kỳ họp lần thứ 11 của Hội nghị Các Bên tham gia Công ước Khung WHO về Kiểm soát Thuốc lá (COP11). Đoàn Việt Nam gồm đại diện Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, Quốc hội và Bộ Tài chính, do TS.BS Hà Anh Đức – Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá – làm Trưởng đoàn.

COP11 mang chủ đề “20 năm thay đổi – gắn kết các thế hệ vì một tương lai không thuốc lá”, đánh dấu hai thập kỷ kể từ khi Công ước FCTC được thông qua và nhanh chóng trở thành một trong những hiệp ước y tế công cộng được phê chuẩn rộng rãi nhất.

Sự kiện năm nay được xem là diễn đàn quan trọng nhất trong lĩnh vực kiểm soát thuốc lá, khi nhiều quốc gia phải đối mặt với sự bùng nổ của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm nicotine mới.

Trong đối thoại chiến lược cấp cao diễn ra ngay ngày đầu, các đại biểu ghi nhận nhiều thành tựu đáng kể: tỷ lệ hút thuốc giảm ở nhiều quốc gia, khu vực cấm hút thuốc được mở rộng, thuế thuốc lá tăng và các biện pháp hạn chế quảng cáo được siết chặt. Tuy nhiên, “đại dịch thuốc lá toàn cầu” vẫn khiến hơn 7 triệu người tử vong mỗi năm, trong khi sản phẩm thế hệ mới tiếp tục len lỏi mạnh mẽ vào giới trẻ.

Đại biểu từ 162 quốc gia tham dự COP11.

Ông Andrew Black, Quyền Trưởng Ban Thư ký Công ước WHO FCTC, nhận định COP11 là cơ hội để các quốc gia thống nhất biện pháp bảo vệ thế hệ tiếp theo, từ tăng trách nhiệm pháp lý với doanh nghiệp thuốc lá đến giải quyết ô nhiễm từ rác thải thuốc lá.

Báo cáo Tiến độ Toàn cầu 2025 được công bố tại phiên khai mạc chỉ ra ba rào cản lớn đang cản bước các nước: thiếu nhân lực chuyên trách, hạn chế về tài chính và ảnh hưởng ngày càng phức tạp từ ngành công nghiệp thuốc lá. Nhiều đoàn cảnh báo chiến lược “giảm hại” đang được doanh nghiệp tận dụng để né tránh quy định và tiếp cận thanh thiếu niên.

Trong những ngày làm việc tiếp theo, COP11 sẽ bàn sâu các vấn đề then chốt như quy định thành phần và bao bì sản phẩm thuốc lá, biện pháp giảm nghiện nicotine, bảo vệ chính sách y tế khỏi sự vận động hành lang và tăng cường giám sát môi trường trước lượng rác thải thuốc lá ngày càng lớn.

Ngay sau COP11, từ ngày 24–26/11, Geneva tiếp tục tổ chức cuộc họp lần thứ tư của các bên tham gia Nghị định thư về loại trừ buôn bán bất hợp pháp sản phẩm thuốc lá – một mắt xích quan trọng trong chuỗi nỗ lực kiểm soát toàn cầu.

Như Loan