Án giả định, nhưng răn đe là thật

Chủ trì Hội nghị Ban Chỉ đạo quốc gia về tình hình, kết quả chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định diễn ra đầu tháng 8/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã nhấn mạnh, việc chưa đạt được chuyển biến căn bản trong công tác chống IUU không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà là vấn đề tư duy điều hành, phương pháp tổ chức và đặc biệt là trách nhiệm chính trị trong việc bảo đảm kỷ cương pháp luật và uy tín quốc gia.

Theo Phó Thủ tướng, “đây là việc của chúng ta, nguyên nhân từ chính chúng ta và biện pháp xử lý cũng phải xuất phát từ chính chúng ta".

Thông tin báo chí cho thấy, gần như các vi phạm về IUU còn dừng lại ở xử lý hành chính. Bị phạt tiền nhưng nguồn lợi do vi phạm đem lại lớn vẫn sẽ khiến nhiều người bất chấp. Nhưng nếu xử lý ở mức cao hơn, thì họ sẽ không thể bất chấp được nữa.

Cụ thể hóa việc này, một phiên tòa giả định lưu động xét xử vụ án hình sự vi phạm quy định về IUU vừa được Báo Công lý, Tòa án Nhân dân khu vực 4, UBND phường Sầm Sơn và Đồn Biên phòng Sầm Sơn phối hợp tổ chức tại Nhà văn hóa tổ dân phố Thọ Xuân. Hội đồng xét xử đã ra phán quyết giả định nghiêm khắc đối với các bị cáo trên cơ sở hành vi vi phạm với mức án từ 6 đến 8 năm tù. Nhiều người đón nhận thông tin này bằng sự ngỡ ngàng: Vi phạm IUU hóa ra cũng bị phạt tù cơ à? Mà mức phạt sao lại cao thế.

Án phạt căn cứ trên mức độ vi phạm, theo quy định của pháp luật. Lâu nay việc xử lý đối với các vi phạm IUU thường mới chỉ dừng lại ở mức xử lý hành chính, bởi có sự chia sẻ với sinh kế, hoàn cảnh ngư dân và kỳ vọng thông qua công tác tuyên truyền sẽ chuyển hóa hành động của ngư dân. Nhưng một khi tuyên truyền không thông, xử lý hành chính không chuyển, thì không còn con đường khác, phải xử lý theo đúng quy định của pháp luật, nghiêm khắc, nghiêm minh, giàu tính răn đe, cảnh tỉnh. Phiên tòa giả định kết thúc với sức nóng trực quan, nhất là sức răn đe từ bản án mà thẩm phán phiên tòa tuyên.

Phiên tòa chỉ là giả định nhưng truyền đi thông điệp thật sự: Nếu cứ tiếp tục vi phạm, sẽ không còn xử phạt hành chính nữa, mà là án tù. Đừng nhờn với quy định của pháp luật!

Hạnh Nhiên