Ẩm thực Bình Định từ lâu đã làm say lòng du khách bằng những món ăn dân dã mà tinh tế, và bánh tráng dừa Bình Định chính là một trong số đó. Từng chiếc bánh giòn rụm, thơm lừng mùi dừa và mè, mang theo hương nắng gió miền Trung, đã trở thành biểu tượng của sự mộc mạc, chân thành nơi đất võ. Không chỉ là món ăn chơi, bánh tráng dừa còn là món quà quê đầy ý nghĩa, chứa đựng tình yêu và niềm tự hào của người dân Bình Định.

Giới thiệu về bánh tráng dừa Bình Định

Trong kho tàng ẩm thực Việt Nam, mỗi vùng đất đều lưu giữ cho mình những món đặc sản mang đậm dấu ấn văn hóa, con người và khí hậu địa phương. Nếu nhắc đến Huế có mè xửng, Quảng Nam có mì Quảng, thì Bình Định lại tự hào với món bánh tráng dừa một món ăn dân dã nhưng chứa đựng cả hồn quê và tình người mộc mạc.

Không chỉ đơn giản là món bánh ăn chơi, bánh tráng dừa Bình Định còn là biểu tượng của sự sáng tạo, là kết tinh của nông sản địa phương như gạo, mè, hành, dừa và ớt. Từng chiếc bánh mỏng giòn, thoang thoảng hương dừa, xen lẫn vị béo bùi, cay nồng và mặn mà khiến bất kỳ ai đã từng thưởng thức đều nhớ mãi.

Bánh tráng dừa Bình Định ra đời như thế nào?

Bánh tráng đã có mặt trong đời sống của người dân Bình Định từ rất lâu, gắn liền với nếp sống nông thôn và phong tục truyền thống. Từ xa xưa, mỗi nhà nông đều có sẵn vài ràng bánh tráng để dùng thay cơm, làm quà biếu, hoặc chuẩn bị cho những dịp lễ tết, cúng giỗ.

Người Bình Định xem bánh tráng dừa Bình Định như một phần linh thiêng trong đời sống tâm linh. Mỗi khi cúng giỗ tổ tiên, dù sang hay hèn, mâm cúng đều không thể thiếu vài chiếc bánh tráng nướng giòn đặt trang trọng trên bàn thờ. Tiếng “cắc, cúc” bẻ bánh trước khi dùng bữa giỗ như một âm thanh quen thuộc, mở đầu cho không khí đoàn viên, ấm cúng.

Có nhiều giả thuyết về sự ra đời của món bánh tráng này. Nhà nghiên cứu Minh Chánh cho rằng bánh tráng dừa xuất hiện từ thời nhà Trần, khi vua Trần Nhân Tông gả Huyền Trân công chúa cho vua Chăm Chế Mân, đổi lấy hai châu Ô và Rí. Khi dân Việt vào vùng đất Bình Định định cư, họ đã học hỏi cách chế biến bánh tráng từ người Chăm và cải biến theo khẩu vị riêng, tạo nên món bánh tráng đặc trưng có nước dừa, mè, hành, tỏi – thứ hương vị vừa dân dã vừa đậm đà.

Điều đặc biệt, người dân Bình Định khi tráng bánh thường vạch trên khuôn 5 đường ngang, 4 đường dọc, gọi là “Tứ tung, ngũ hoành”. Theo truyền thuyết, đó là bùa trừ tà của người xưa để hóa giải lời ếm trong thức ăn của người Chăm. Dù chưa được kiểm chứng, nhưng câu chuyện ấy đã khiến món bánh tráng dừa Bình Định trở nên kỳ bí và gắn bó hơn với tín ngưỡng dân gian địa phương.

Thành phần tự nhiên, thuần Việt của bánh tráng dừa Bình Định

Bánh tráng dừa Bình Định không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn vì thành phần hoàn toàn tự nhiên, an toàn cho sức khỏe. Mỗi chiếc bánh được tạo nên từ những nguyên liệu giản dị nhưng hòa quyện rất tốt, thể hiện sự tinh tế trong ẩm thực miền Trung.

Thành phần chính bao gồm:

• Gạo tẻ xay mịn – tạo độ dẻo, giòn cho bánh.
• Nước dừa tươi – linh hồn của món bánh, mang lại vị ngọt thanh, béo nhẹ và mùi thơm đặc trưng.
• Cơm dừa sợi – giúp bánh tráng dừa Bình Định có độ giòn và béo hơn sau khi nướng.
• Mè đen – tăng hương thơm và tạo điểm nhấn bắt mắt cho bề mặt bánh.
• Hành, tỏi, tiêu, ớt – tạo vị cay mặn mặn, đúng chất ẩm thực miền Trung.

Tất cả nguyên liệu đều được chọn lọc kỹ, không sử dụng chất bảo quản. Bánh sau khi phơi khô có thể để được lâu nhưng vẫn giữ nguyên mùi thơm và độ giòn đặc trưng.

Quy trình làm bánh tráng dừa Bình Định

Để làm ra được chiếc bánh tráng dừa Bình Định giòn tan, vàng ươm và thơm nức mũi là cả một quá trình công phu. Từng công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm lâu năm của người làm bánh.

Chuẩn bị nguyên liệu và pha bột

Gạo được ngâm qua đêm, sau đó xay nhuyễn cùng nước dừa tươi. Lượng nước được căn chỉnh sao cho bột vừa đủ độ sánh để khi tráng không quá dày hoặc mỏng. Gia vị như tiêu, tỏi, ớt được băm nhuyễn rồi trộn đều vào hỗn hợp bột. Chính bước này giúp hương vị của bánh tráng dừa Bình Định trở nên đậm đà, thơm ngon hơn các loại bánh tráng thông thường.

Tráng bánh trên khuôn vải

Khuôn tráng bánh là một miếng vải mỏng căng trên miệng nồi nước sôi. Khi bột được đổ lên, hơi nóng từ nước sôi bên dưới làm bột chín nhanh, tạo thành lớp bánh mỏng đều. Người làm khéo léo rắc sợi dừa tươi và mè đen lên trên, rồi đậy nắp lại để bánh chín đều hai mặt.

Phơi bánh dưới nắng tự nhiên

Bánh tráng dừa được lấy ra khỏi khuôn và đặt lên vỉ tre để đem phơi nắng. Dưới ánh nắng miền Trung, bánh dần khô giòn, chuyển sang màu trắng ngà. Khi phơi, người làm phải thường xuyên trở mặt để bánh không bị cong hay nứt. Đặc biệt, bánh sau khi phơi nắng còn được “phơi sương” vào buổi chiều tối để bánh dẻo hơn, dễ gỡ khỏi vỉ mà không bị vỡ.

Đóng gói và bảo quản

Khi bánh khô hoàn toàn, người thợ sẽ xếp từng chiếc vào túi bóng hoặc bao giấy, bảo quản nơi khô ráo. Nhờ vậy mà bánh tráng dừa Bình Định có thể để được hàng tháng mà vẫn thơm giòn như mới.

Hương vị đặc trưng của bánh tráng dừa Bình Định

Chỉ cần mở gói bánh ra, mùi thơm béo ngậy của dừa cùng mùi hành, mè và tiêu đã lan tỏa. Khi nướng lên, bánh tỏa hương thơm hấp dẫn, khiến ai ngửi thấy cũng khó lòng cưỡng lại.

Cắn miếng bánh giòn rụm, vị béo của cơm dừa quyện cùng vị mặn, cay nhẹ từ tiêu và ớt tạo nên hương vị đậm đà, hài hòa. Không chỉ là món ăn chơi, bánh tráng dừa Bình Định còn gợi nhớ về tuổi thơ, về những chiều hè quây quần bên bếp than, chờ bánh nướng vàng, thơm lừng cả xóm.

Cách thưởng thức bánh tráng dừa Bình Định ngon đúng điệu

Nướng giòn trên than hồng

Đây là cách thưởng thức phổ biến nhất. Khi nướng, bánh phồng lên, vàng giòn và dậy mùi dừa thơm lừng. Bánh có thể ăn không, chấm với tương ớt hoặc nước mắm ớt tỏi đều rất ngon.

Người dân Bình Định thường nói vui rằng bánh tráng dừa mà nướng xong không mất vài miếng thì không phải là bánh ngon, vì mùi thơm hấp dẫn đến mức ai cũng phải nếm thử trước khi mang ra bàn.

Ăn kèm các món bún, phở, mì Quảng

Một cách khác là bẻ nhỏ bánh tráng dừa Bình Định để ăn cùng mì Quảng, bún bò hay phở. Bánh giòn rụm kết hợp cùng nước dùng nóng tạo nên hương vị mới lạ, vừa béo vừa thơm.

Cuốn gỏi hoặc ăn kèm hải sản

Ở Bình Định, khi vào mùa cá, bánh tráng dừa thường được dùng để cuốn cá hấp hoặc nướng cùng rau sống, rau muống non và chấm với nước mắm tỏi ớt. Vị dai của bánh hòa cùng vị ngọt của cá và mùi cay nồng của nước chấm tạo nên sự kết hợp hoàn hảo.

Dùng thay cơm hoặc ăn chơi

Không ít người dân địa phương có thói quen ăn bánh tráng dừa thay cơm. Chỉ cần vài chiếc bánh, chút nước mắm chanh tỏi ớt là đủ cho một bữa ăn giản dị nhưng trọn vị. Chính sự đơn giản ấy lại làm nên linh hồn ẩm thực miền Trung.

Tạm kết

Bánh tráng dừa Bình Định không chỉ là món ăn bình dị mà còn là biểu tượng của văn hóa ẩm thực miền Trung – nơi con người hiền hậu, chịu thương chịu khó và luôn trân trọng những giá trị truyền thống. Hương vị của bánh dường như đã gói trọn cả nắng, gió và tình người đất võ, để mỗi khi nhắc đến, ai cũng thấy ấm lòng.

Nếu bạn đang muốn tìm cho mình những thiết bị nhà bếp chất lượng. Hãy tham khảo ngay các sản phẩm gia dụng của FPT Shop, trong đó có rất nhiều mẫu chảo chống dính chính hãng, bền đẹp, an toàn sức khỏe đang được phân phối với mức giá rất tốt.

Xem thêm về các sản phẩm chảo chống dính tại đây:

• Chảo chống dính

Xem thêm:

• Mách bạn cách làm bánh tráng phơi sương - món đặc sản Tây Ninh nổi tiếng ngay tại nhà
• Hướng dẫn cách làm bánh tráng cuốn sốt Mayonnaise - món ăn vặt quốc dân ngay tại nhà