Muối đỏ là muối gì? Có điểm gì đặc biệt? Hãy cùng FPT Shop tìm hiểu chi tiết về muối đỏ, công dụng, cách sử dụng và những điều cần lưu ý trong bài viết dưới đây nhé!

Muối đỏ là muối gì?

Muối đỏ hay còn gọi muối diêm là tên gọi dân gian với thành phần chính là Nitrate (NO3) và Nitrite (NO2) các hợp chất này thường được sử dụng trong ngành công nghiệp chế biến thực phẩm. Trong tiếng Anh, muối đỏ còn gọi là Saltpeter, tiếng Pháp gọi là Saltpetre.

Muối đỏ thường tồn tại dưới dạng tinh thể trắng/đỏ, trông giống như muối ăn thông thường, tuy nhiên công dụng và tính chất lại hoàn toàn khác biệt. Muối đỏ chủ yếu được dùng trong bảo quản và tạo màu cho các sản phẩm thịt như xúc xích, jambon, lạp xưởng, thịt nguội, thịt hộp...

Điều đặc biệt là nhờ phản ứng hóa học giữa Nitrite và myoglobin trong thịt, muối đỏ giúp tạo màu hồng hoặc đỏ đẹp mắt cho sản phẩm thịt khi chế biến. Ngoài ra, nó còn có tác dụng kháng khuẩn, ngăn ngừa vi sinh vật gây hư hỏng thực phẩm, đặc biệt là vi khuẩn Clostridium botulinum, loại vi khuẩn có thể gây ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng.

Công dụng chính của muối đỏ trong chế biến thực phẩm

Tạo màu hấp dẫn cho các sản phẩm thịt

Một trong những lý do muối đỏ được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp thực phẩm là khả năng tạo màu sắc đặc trưng cho các sản phẩm thịt. Khi muối đỏ tương tác với protein trong thịt, đặc biệt là myoglobin loại protein giúp thịt giữ màu đỏ sẽ xảy ra phản ứng hóa học tạo nên màu đỏ hồng tươi tắn sau khi xử lý nhiệt.

Chính nhờ tác dụng này mà các sản phẩm như xúc xích, lạp xưởng, giò chả, thịt nguội hay dăm bông có vẻ ngoài hấp dẫn hơn và mang lại cảm giác tươi mới, ngon mắt, dễ thu hút người tiêu dùng. Trong ngành thực phẩm, màu sắc đẹp là một yếu tố quan trọng quyết định sự lựa chọn của khách hàng, và muối đỏ giúp hiện thực hóa điều đó.

Chống ôi thiu và bảo quản thực phẩm lâu hơn

Ngoài tạo màu, muối đỏ còn có vai trò như một chất bảo quản tự nhiên. Các thành phần nitrit trong muối đỏ có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn và vi sinh vật có hại, trong đó có vi khuẩn Clostridium botulinum, tác nhân gây ngộ độc thực phẩm nguy hiểm.

Đặc biệt, muối đỏ làm giảm lượng nước tự do trong thịt, từ đó khiến môi trường bên trong thịt không thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Vì thế, các loại thịt được chế biến bằng muối đỏ có thể được bảo quản lâu hơn, đặc biệt hữu ích trong vận chuyển xa như đánh bắt cá xa bờ, làm thịt muối, thịt hộp hay thịt xông khói.

Tăng độ an toàn vệ sinh thực phẩm

Không thể phủ nhận vai trò của muối đỏ trong việc cải thiện mức độ an toàn thực phẩm. Nhờ tính chất kháng khuẩn mạnh mẽ, muối đỏ giúp hạn chế sự phát triển của nấm mốc và vi sinh vật có hại, từ đó giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là muối đỏ chỉ phát huy tác dụng tốt nhất khi được sử dụng đúng liều lượng theo quy định. Việc lạm dụng có thể gây ra phản tác dụng, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng. Vì thế, khi sử dụng muối đỏ trong chế biến thực phẩm, cần có sự hiểu biết kỹ càng để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

Liều lượng sử dụng muối đỏ theo tiêu chuẩn an toàn

Dù là chất được phép sử dụng trong ngành thực phẩm, nhưng muối đỏ cần được dùng đúng liều lượng để đảm bảo an toàn. Theo Bộ Y tế Việt Nam, lượng muối diêm tối đa được phép sử dụng trong thực phẩm là 50 – 150 mg/kg sản phẩm. Mức sử dụng thông thường trong chế biến thịt là khoảng 100 mg/kg.

Tuyệt đối không nên vượt quá 20 mg/ngày cho mỗi người vì khi tiêu thụ quá nhiều, vi khuẩn trong ruột có thể chuyển hóa nitrat thành nitrit một chất có thể gây hại cho cơ thể nếu tích tụ lâu dài. Nitrit có thể kết hợp với hemoglobin trong máu, làm giảm khả năng vận chuyển oxy, dẫn đến triệu chứng khó thở, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Muối đỏ mua ở đâu? Có dễ tìm không?

Do là một phụ gia không phổ biến trong nấu ăn hằng ngày nên muối đỏ thường không có bán tại các tiệm tạp hóa hay siêu thị thông thường. Tuy nhiên, bạn có thể tìm mua tại:

• Các cửa hàng bán nguyên liệu thực phẩm chuyên nghiệp.
• Tiệm thuốc bắc, nhà thuốc lớn.
• Các website thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki với nhiều lựa chọn về thương hiệu và khối lượng.

Khi mua, bạn nên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, có nhãn phụ bằng tiếng Việt (nếu là hàng nhập khẩu), hạn sử dụng và hướng dẫn sử dụng chi tiết.

Muối đỏ có độc không? Có khác với baking soda không?

Muối đỏ có độc không?

Như đã nói ở trên, muối đỏ là phụ gia được Bộ Y tế cho phép sử dụng. Nếu dùng đúng liều lượng theo khuyến cáo thì hoàn toàn an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc sử dụng quá mức có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Khó thở do rối loạn hấp thụ oxy.
• Tăng nguy cơ ung thư (nếu nitrit phản ứng với amine trong thực phẩm tạo thành nitrosamine).
• Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và thần kinh.

Vì vậy, muối đỏ chỉ nên dùng trong chế biến công nghiệp hoặc có sự kiểm soát chặt chẽ về liều lượng.

Muối đỏ và baking soda có giống nhau không?

Hoàn toàn không giống nhau. Dù đều được dùng trong chế biến thực phẩm, nhưng:

• Muối đỏ là nitrat/nitrit, dùng để bảo quản và tạo màu.
• Baking soda là Natri bicarbonat, có tính kiềm, thường dùng để làm nở bột trong bánh ngọt.

Không thể thay thế lẫn nhau được trong bất kỳ trường hợp nào.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng muối đỏ

Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi sử dụng muối đỏ bạn không nên bỏ qua:

Trước hết, liều lượng sử dụng muối đỏ cần được kiểm soát nghiêm ngặt. Theo khuyến cáo an toàn thực phẩm, việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến tình trạng nitrit tồn dư trong thực phẩm, gây ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn và có nguy cơ tạo ra hợp chất nitrosamine – chất có thể gây ung thư nếu tích tụ lâu dài.

Không nên dùng muối đỏ trong các món ăn gia đình thông thường, đặc biệt là khi bạn không có kinh nghiệm chế biến. Muối đỏ được thiết kế dành cho quy trình sản xuất công nghiệp hoặc quy mô lớn có kiểm soát, không phù hợp để sử dụng trong các món nấu ăn hằng ngày như nấu canh, kho thịt hay chiên rán.

Trước khi ướp thịt, nên pha loãng muối đỏ với nước hoặc trộn với các nguyên liệu khác theo đúng công thức. Tuyệt đối không dùng trực tiếp muối đỏ nguyên chất lên thực phẩm sống, vì điều này dễ gây quá liều lượng và ảnh hưởng đến chất lượng món ăn.

Nếu bạn bảo quản muối đỏ trong nhà, hãy ghi nhãn rõ ràng và tách biệt hoàn toàn với các loại muối ăn thông thường để tránh nhầm lẫn. Vì muối đỏ có hình dạng khá giống muối trắng, việc dùng nhầm có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe cả gia đình.

Cuối cùng, những người có bệnh lý liên quan đến máu, huyết áp cao hoặc phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các sản phẩm chứa muối đỏ, kể cả là thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội. Việc hiểu rõ đặc tính và giới hạn an toàn sẽ giúp bạn sử dụng muối đỏ một cách hiệu quả và không gây hại cho sức khỏe.

Tạm kết

Muối đỏ là một trong những phụ gia thực phẩm quan trọng trong ngành chế biến thịt, vừa giúp tạo màu đỏ hồng đẹp mắt vừa giúp bảo quản thực phẩm hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng muối đỏ cần được thực hiện đúng cách, đúng liều lượng để tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Để chế biến xúc xích thơm ngon, chín đều mà vẫn giữ được vị ngọt tự nhiên của thịt, bạn có thể sử dụng nồi chiên không dầu – giải pháp tiện lợi, lành mạnh cho mọi gian bếp. Tham khảo các mẫu nồi chiên hiện đại, dung tích lớn, dễ vệ sinh tại FPT Shop để trải nghiệm nấu ăn thông minh và tiết kiệm thời gian hơn mỗi ngày!