Vì sao tin đồn Gemini 'lấy cắp thông tin' từ Gmail lan rộng?

Người dùng đang rất lo lắng về việc dữ liệu bị xâm phạm

Theo người phát ngôn của công ty, đây hoàn toàn là tin giả. Cụ thể: nội dung trong Gmail không được dùng để huấn luyện Gemini, và không có bất kỳ cài đặt nào của người dùng bị thay đổi mà họ không biết.

Google thực sự nói gì về Gmail và việc huấn luyện Gemini

“Những tuyên bố đó đơn giản là không đúng sự thật”, Google nêu rõ trong thông cáo gửi đến nhiều tờ báo, nhằm phản hồi các bài viết lan truyền việc toàn bộ người dùng Gmail bị “tự động” đưa vào chương trình huấn luyện AI. Công ty nhấn mạnh hai điểm.

Thứ nhất, các tính năng thông minh (Smart Features) trong Gmail đã tồn tại nhiều năm. Thứ hai, nội dung Gmail không được dùng để huấn luyện các mô hình của Gemini.

Chính sách của Google tách biệt những gì bạn nhập vào Gemini với dữ liệu trong các ứng dụng Workspace như Gmail, Docs hay Sheets. Những câu lệnh bạn gửi cho Gemini có thể được lưu lại và tùy vào cài đặt khu vực, có thể được dùng để cải thiện dịch vụ. Nhưng Google khẳng định email và tệp đính kèm trong Gmail không bị lấy để huấn luyện mô hình Gemini, trừ khi chính bạn yêu cầu AI sử dụng các nội dung đó (ví dụ khi bạn nhờ Gemini tóm tắt một bản nháp trong Docs).

Vì sao Smart Features của Gmail không phải là huấn luyện Gemini?

Một phần nhầm lẫn đến từ các tính năng thông minh và tùy chọn cá nhân hóa của Gmail. Những công cụ như Smart Compose, Smart Reply hay phân loại thư tự động dùng máy học để hoạt động, nhưng đó không phải là việc sử dụng hộp thư của bạn để huấn luyện một mô hình AI tổng quát.

Tắt Smart Features chỉ vô hiệu hóa các tiện ích đó; nó không kích hoạt một “công tắc bí mật” nào liên quan đến huấn luyện Gemini.

Các nhà nghiên cứu bảo mật cho biết sự hiểu nhầm trong giao diện cài đặt Gmail cũng góp phần khiến tin đồn lan rộng. Một bài đăng được chia sẻ rộng rãi khuyến cáo người dùng tắt Smart Features để tránh “AI học dữ liệu” nhầm lẫn giữa cá nhân hóa sản phẩm và xây dựng mô hình. Tài liệu chính thức của Google cho thấy hai việc này hoàn toàn tách biệt.

Workspace và người dùng cá nhân có quyền kiểm soát khác nhau với Gemini

Theo Thông báo Quyền riêng tư của Google Workspace, dữ liệu trong Workspace không được dùng để tạo hồ sơ quảng cáo cá nhân hóa, cũng không được sử dụng để huấn luyện mô hình nếu không có chỉ đạo của khách hàng. Với người dùng giáo dục và doanh nghiệp, quản trị viên sẽ quyết định liệu Gemini có được truy cập tài liệu hay không. Google hiện nhấn mạnh việc “cô lập dữ liệu doanh nghiệp” cho các tính năng AI.

Người dùng Gmail cá nhân chịu sự quản lý của các chính sách quyền riêng tư chung của Google, vốn cũng áp dụng cho Gemini, nhưng xử lý hoạt động ứng dụng (Apps Activity) và phần cá nhân hóa một cách độc lập.

Điều này quan trọng bởi Gmail có khoảng 2,5 tỉ người dùng toàn cầu và Workspace có hàng triệu khách hàng trả phí. Việc trộn lẫn dữ liệu nhạy cảm, chẳng hạn như nội dung liên quan khủng bố hay tội phạm... vào dữ liệu huấn luyện cũng sẽ tạo ra rủi ro pháp lý lớn, đặc biệt theo GDPR yêu cầu mục đích sử dụng dữ liệu phải rõ ràng và có sự đồng thuận. Google vì thế có động cơ mạnh để duy trì ranh giới này.

Vì sao tin đồn lan nhanh trên mạng xã hội?

Niềm tin công chúng vào Big Tech trong việc sử dụng dữ liệu vẫn mong manh. Nhiều người chưa quên rằng Google từng quét Gmail để phục vụ quảng cáo. Đây là một thực tế đã bị dừng sau phản ứng dữ dội của dư luận. Gần đây, một số công ty AI lớn cho biết họ có thể dùng nội dung công khai trên web để huấn luyện mô hình, dẫn đến phản ứng mạnh từ các cơ quan quản lý và tổ chức bảo vệ quyền kỹ thuật số.

Trong bối cảnh đó, một ảnh chụp màn hình mập mờ ám chỉ toàn bộ Gmail đang bị dùng cho “huấn luyện AI” dễ dàng gây bùng nổ lan truyền. Một số công ty và nhà nghiên cứu an ninh mạng vô tình góp phần đẩy tin đồn đi xa, khi không phân biệt rõ các mức độ khác nhau của công nghệ - từ cá nhân hóa trong ứng dụng, đến AI hỗ trợ trong ứng dụng, rồi đến huấn luyện mô hình nền tảng.

Bạn có thể kiểm tra gì trong cài đặt Google và Gmail của mình?

Nếu bạn dùng Gemini, hãy kiểm tra mục Gemini Apps Activity trong Tài khoản Google. Bạn có thể chọn liệu lời nhắc và dữ liệu liên quan có được dùng để cải thiện Gemini hay không và có cho phép đánh giá thủ công ẩn danh hay không. Bạn cũng có thể xóa lịch sử hoạt động cũ.

Trong Gmail, hãy vào Cài đặt và tìm mục “Smart features and personalization”. Tắt mục này sẽ vô hiệu hóa Smart Compose, phân loại thư tự động và các tiện ích khác. Việc này không chặn “Gemini học từ Gmail”, bởi theo Google, Gemini chưa bao giờ được huấn luyện bằng dữ liệu trong hộp thư của bạn.

Quản trị viên Workspace có thể kiểm tra cài đặt Gemini for Workspace trong Admin Console để đảm bảo quyền truy cập và xử lý dữ liệu phù hợp chính sách công ty. Google cũng cung cấp tài liệu kỹ thuật chi tiết về quy trình bảo mật, lưu trữ và cô lập dữ liệu cho AI doanh nghiệp.

Bùi Tú