Vì sao các điểm giết mổ gia cầm tự phát tại chợ dân sinh tồn tại dai dẳng?

Tại chợ Nghèn, xã Can Lộc có khoảng 4 ki-ốt hoạt động với dịch vụ giết mổ gia cầm (gà, vịt, ngan). Tại đây, các tiểu thương buôn bán các loại gia cầm sống, do nhu cầu người dân ngày càng tăng cao, nên dịch vụ giết mổ được các tiểu thương kết hợp ngay trong khuôn viên chợ.

Tại chợ Nghèn, xã Can Lộc có khoảng 4 ki-ốt giết mổ gia cầm hoạt động cả ngày.

Ông Bùi Trọng Trà (xã Đông Kinh) đến tại chợ Nghèn mua gà cho biết: “Khi đến chợ, tại các nơi có bán gà, lựa chọn con nào mình thích, sau đó nhờ họ làm thịt luôn. Việc này tôi thấy rất tiện, mà giá cũng khá rẻ, chỉ mất vài chục nghìn tiền công".

Các loại gia cầm như: gà, vịt, ngan, ngỗng... đều được nhận làm sạch.

Dịch vụ làm sạch gà cũng được nhiều người dân tại xã Thiên Cầm lựa chọn. Tại chợ Cẩm Nhượng, ở các quầy hàng, người bán luôn thoăn thoắt làm sạch từ gà sang vịt. Các vật dụng như nồi điện nấu nước sôi cỡ lớn, máy nhổ lông được chuẩn bị đầy đủ.

“Bình thường chúng tôi làm từ 15-20 con/buổi sáng, tùy thuộc vào ngày khách đi chợ nhiều thì hơn, còn ít khách thì khoảng chục con. Đa phần, khi mua gà, vịt, ngan ở đây khách đều để chúng tôi làm sạch luôn, mất thêm 10.000 đến 15.000 đồng mà lại tiện và sạch sẽ cho họ”, một tiểu thương tại chợ Cẩm Nhượng cho hay.

Các cơ sở cung cấp cả gia cầm sống và dịch vụ "làm sạch lông".

Các lò mổ tự phát không chỉ phục vụ khách hàng mua gà thịt tại chỗ mà còn đáp ứng tối đa nhu cầu giết mổ. Không ít người dân có sẵn gà, vịt mang đến tại chợ để “nhờ” làm sạch lông. Giá dịch vụ giết mổ gia cầm dao động từ 10.000 – 20.000 đồng/con. Thời điểm như Rằm tháng Bảy, Tết Nguyên đán sẽ có giá từ 20.000 – 30.000 đồng/con.

Theo quy định tại Thông tư số 13 năm 2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc giết mổ gia súc, gia cầm phải được thực hiện tại các lò giết mổ tập trung, được kiểm soát chặt chẽ bởi cán bộ thú y.

Trái ngược với quy định nói trên, các điểm giết mổ tự phát hoạt động nhếch nhác, trên nền lầy của nước thải, hệ thống thoát nước kém; phân và các loại mỡ thừa vương vãi gây hôi thối. Điều này đặt ra nhiều thách thức trong việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Thói quen của người dân chính là yếu tố khiến hoạt động giết mổ nhỏ lẻ tồn tại dai dẳng.

Các điểm giết mổ tự phát nhếch nhác, trên nền là nước thải; phân và các loại mỡ gia cầm thừa vương vãi gây hôi thối.

“Trước đây, Ban Quản lý chợ cùng lực lượng chức năng đã nhiều lần nhắc nhở, nhưng người dân có nhu cầu nên các tiểu thương cũng tạo điều kiện để kiếm thêm thu nhập. Ban Quản lý chợ cũng chưa thể yêu cầu dừng hoạt động”, ông Nguyễn Quốc Thiên - Trưởng Ban Quản lý chợ Cẩm Nhượng trao đổi với phóng viên.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 35 cơ sở giết mổ tập trung gia súc, gia cầm đang hoạt động. Gia súc được kiểm soát tại cơ sở giết mổ tập trung bình quân khoảng 97 con trâu, bò/ngày đêm; 490 con lợn/ngày đêm. Tuy nhiên, không có số liệu thống kê lượng gia cầm được giết mổ bởi người dân có nhu cầu thì xử lý tại lò tự phát.

Sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, hoạt động giết mổ do địa phương trực tiếp quản lý. Trao đổi với phóng viên, Phó Chủ tịch UBND xã Thiên Cầm Nguyễn Văn Tuệ cho hay: “Trên địa bàn xã hiện có 4 chợ hoạt động, sau khi chính quyền 2 cấp vận hành, đến nay xã chưa kiện toàn các bộ phận quản lý ở nhiều lĩnh vực tại cơ sở, trong đó có hoạt động giết mổ. Bên cạnh đó, việc duy trì thói quen chăn nuôi nhỏ lẻ cùng nhu cầu giết mổ gia cầm tồn tại từ lâu cũng khiến công tác quản lý trở nên khó khăn hơn”.

Gà được các tiểu thương bày bán tại chợ, khách hàng có nhu cầu mua gà thường sẽ bỏ thêm từ 10.000 đến 20.000 đồng để "làm sạch lông".

Hoạt động giết mổ tự phát có thể tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh. Gia cầm không được kiểm dịch có thể mang mầm bệnh, thậm chí lây lan các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm gia cầm sang người. Sản phẩm thịt từ các lò mổ tự phát không qua kiểm dịch thú y là mối lo ngại về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Các đơn vị liên quan và chính quyền địa phương cần có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý hoạt động giết mổ, nhất là tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý nghiêm những cơ sở vi phạm. Có như vậy mới từng bước đưa hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm đi vào nền nếp, góp phần giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh và bảo đảm an toàn thực phẩm cho người dân.

Video: Điểm giết mổ gia cầm tự phát tại các chợ dân sinh.

Kiều Sương