Ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao hiệu quả quản lý, giáo dục, giúp đỡ người lầm lỗi tại cộng đồng

Tăng tính đồng bộ, phối hợp thông tin trong quản lý, giáo dục người lầm lỗi

Đây là một trong những mô hình nổi bật trong việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong công tác quản lý, điều hành hoạt động, góp phần mang lại hiệu quả cao trong công tác quản lý, giáo dục, giúp đỡ những người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư.

Ban chỉ đạo tổ chức họp rút kinh nghiệm định kỳ công tác phối hợp, triển khai thực hiện mô hình.

Chị Lý Thị Phương Nhanh, Trưởng Ban chỉ đạo mô hình chia sẻ, xuất phát điểm của mô hình được xây dựng tại phường 14, quận 8 (cũ). Từ 1/7/2025, khi chính thức thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, phường Phú Định được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ phường Xóm Củi, phường 14, phường 15 và một phần phường 16 thuộc quận 8 (cũ) của TP Hồ Chí Minh.

Nói về đặc điểm tình hình địa bàn phường Phú Định hiện nay, chị Nhanh mô tả ngắn gọn với 3 từ "nghèo, ngập, nghiện". Chính vì tính chất địa bàn như vậy, cho nên để làm tốt phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, góp phần làm chuyển biến địa bàn, chị Lý Thị Phương Nhanh và các thành viên trong Ban chỉ đạo mô hình đã rất trăn trở, làm cách nào để quản lý, cảm hóa tốt các đối tượng nghiện, những người từng một thời lỗi lầm trên địa bàn.

Trong bối cảnh hiện nay, cả nước đang đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, việc chuyển đổi số trong công tác quản lý đối tượng là một yêu cầu tất yếu để nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ.

Thay vì quản lý hồ sơ giấy tờ thủ công, trong quá trình tham mưu xây dựng mô hình "Quản lý, giáo dục, giúp đỡ người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư", Ban chỉ đạo mô hình đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền phường Phú Định xây dựng phần mềm chuyên biệt để quản lý 124 trường hợp người lầm lỗi trên địa bàn phường. Hệ thống phần mềm này có những điểm nổi bật, đó là số hóa toàn diện, mỗi cá nhân có một hồ sơ điện tử đầy đủ, phản ánh rõ nguồn gốc, quá trình được quản lý, và các mối quan hệ gia đình - xã hội.

Mọi thông tin đều được cập nhật liên tục. Sử dụng hệ thống phần mềm này, hồ sơ được bảo vệ bằng mã hóa hai lớp và sử dụng chữ ký số hai lớp, đảm bảo an toàn thông tin và tăng tính pháp lý cho dữ liệu. Bên cạnh đó, việc số hóa này còn tăng tính đồng bộ và phối hợp thông tin giữa các ban, ngành. Đây cũng chính là điểm hiệu quả nhất khi triển khai thực hiện mô hình.

Theo chị Nhanh, trước đây, việc trao đổi thông tin giữa Công an phường với Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên và các ban ngành... mất rất nhiều thời gian và thiếu đồng bộ, nhưng từ khi có phần mềm này, tất cả các đơn vị được phân quyền truy cập đều dễ dàng nắm bắt thông tin về đối tượng mình phụ trách một cách nhanh chóng và chính xác.

Ví dụ, khi một đoàn thể đi thăm hỏi và ghi nhận nguyện vọng của đối tượng, thông tin đó sẽ được cập nhật ngay lên hệ thống, giúp các đơn vị khác biết, để có hướng hỗ trợ phù hợp. Ngoài ra, sử dụng phần mềm quản lý sẽ tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả quản lý những người lầm lỗi. Thay vì phải thường xuyên tổ chức các cuộc họp trực tiếp để trao đổi, tuyên truyền, vận động, các thành viên Ban chỉ đạo mô hình dễ dàng cập nhật thông tin tức thời, thậm chí tổ chức các cuộc họp trực tuyến ngay trên hệ thống.

Điều này giúp đẩy nhanh quá trình tạo lập hồ sơ và ra quyết định hỗ trợ kịp thời. Thực tế đã chứng minh, việc số hóa đã giúp công tác quản lý đối tượng trở nên khoa học, đồng bộ và minh bạch hơn; là công cụ đắc lực giúp Ban chỉ đạo mô hình nắm bắt đầy đủ nhất về từng cá nhân, từ đó đưa ra các biện pháp giáo dục, giúp đỡ phù hợp và kịp thời, tránh sự chồng chéo hoặc bỏ sót. Đây chính là một bước tiến quan trọng, thể hiện sự đầu tư nghiêm túc và bài bản của địa phương cho mô hình này.

"Cuộc chiến" của sự kiên trì và chân thành

Trong quá trình triển khai thực hiện mô hình, theo chị Lý Thị Phương Nhanh, thách thức lớn nhất chính là tâm lý mặc cảm, tự ti, thái độ né tránh của chính những người từng có quá khứ lầm lỗi. Họ e ngại không muốn tiếp xúc với chính quyền địa phương, ngại tiếp xúc với cộng đồng. Nhiều trường hợp chuyển đi nơi khác mà không thông báo, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý, giáo dục và giới thiệu việc làm giúp họ ổn định.

Để tuyên truyền vận động những người từng một thời lầm lỗi xóa bỏ mặc cảm tự ti, đòi hỏi các thành viên tham gia mô hình phải kiên trì gặp gỡ, tận tình trao đổi, động viên. Bên cạnh giúp người lầm lỗi xóa bỏ mặc cảm, mỗi thành viên trong mô hình còn phải là "chiến sĩ" xung kích trong công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng tránh kỳ thị; vận động các cơ quan, doanh nghiệp tạo cơ hội tiếp nhận người từng có quá khứ lầm lỗi vào làm việc, tạo công ăn việc làm...

Để từng bước tháo gỡ những "nút thắt" này, Ban chỉ đạo mô hình xác định phải tập trung nhiều giải pháp đồng bộ, trước tiên cần kiên trì vận động với phương châm "mưa dầm, thấm lâu"; nâng cao vai trò của các đoàn thể và lực lượng Cảnh sát khu vực trong việc tiếp cận, vận động những người lầm lỗi, những đối tượng nghi vấn nghiện để làm thay đổi nhận thức của chính họ cũng như của cả cộng đồng. Trong năm 2025, Ban chỉ đạo mô hình đặt mục tiêu tuyên truyền để 100% hộ gia đình có người lầm lỗi hiểu rõ ý nghĩa nhân văn của mô hình, giúp các gia đình và bản thân những người lầm lỗi hiểu rằng, các thành viên đến để giúp đỡ chứ không phải để giám sát hà khắc.

Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo mô hình cũng nỗ lực nghiên cứu các giải pháp nhằm đa dạng hóa các hình thức hỗ trợ, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống, tránh nguy cơ tái phạm. Chị Nhanh cho biết.

"Khi chúng tôi tiếp cận để hỗ trợ cho vay vốn, tạo sinh kế, giúp những người lầm lỗi có công ăn việc làm ổn định, nhiều người có nhu cầu vay vốn nhưng lại không có phương án sử dụng vốn cụ thể, gây khó khăn cho việc định hướng và hỗ trợ". Từ thực tế này, thay vì chỉ tập trung giúp các đối tượng xin việc tại công ty, doanh nghiệp, Ban chỉ đạo mô hình cũng quan tâm đẩy mạnh hỗ trợ các mô hình kinh tế nhỏ, tự tạo việc làm nhằm giúp trao phương tiện sinh kế, hỗ trợ vốn vay cho các dự án khả thi…

Với sự kiên trì và nhiều giải pháp đồng bộ, mô hình "Quản lý giáo dục giúp đỡ người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư" phường Phú Định ngày càng phát huy hiệu quả, trở thành một điểm sáng trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tại địa phương, là mô hình hay, điển hình trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, được Bộ Công an biểu dương.

Phạm Tâm