Thỏa thuận COP30 gây tranh cãi khi thiếu cam kết về nhiên liệu hóa thạch

Quang cảnh Hội nghị COP30 tại Belem, Brazil ngày 10/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) tại Belem, Brazil, khép lại cuối tuần với một thỏa thuận có tính thỏa hiệp, thông qua việc tăng hỗ trợ tài chính cho các quốc gia dễ tổn thương trước thời tiết cực đoan nhưng không đưa ra kế hoạch rõ ràng để loại bỏ nhiên liệu hóa thạch. Văn bản được thông qua sau nhiều giờ đàm phán kéo dài qua đêm, trong bối cảnh nhiều nước thúc đẩy phải có ngôn ngữ mạnh hơn về cắt giảm phát thải.

Thỏa thuận nhận được nhiều phản ứng không tích cực từ một nước và tổ chức quốc tế. Một số đoàn đại diện lên tiếng phản đối, cho rằng văn bản cuối cùng né tránh đề cập nhiên liệu hóa thạch. Colombia phản ứng gay gắt sau khi văn bản được thông qua, nhấn mạnh việc thiếu các điều khoản liên quan tới nhiên liệu hóa thạch đi ngược lại mong đợi của họ. Các tổ chức môi trường đánh giá văn bản “trống rỗng” khi thiếu yếu tố cốt lõi của chuyển dịch năng lượng.

Tranh cãi còn nổ ra quanh quy trình thông qua thỏa thuận. EU, Canada và một số nước Mỹ Latin phàn nàn bị phớt lờ khi muốn nêu ý kiến phản đối, buộc chủ tịch COP30 phải tạm dừng phiên họp để trấn an.

Bên cạnh đó, thỏa thuận nâng mục tiêu tài trợ thích ứng lên 120 tỷ USD mỗi năm nhưng lùi thời hạn thêm 5 năm. Các quốc gia dễ tổn thương cảnh báo điều này khiến họ thiếu nguồn lực để đối phó nhu cầu ngày càng tăng.

Tuy nhiên, thỏa thuận vẫn nhận được phản ứng tích cực khi một số nước đánh giá thỏa thuận vẫn tạo được tiến triển. Chủ tịch COP30 André Corrêa do Lago thừa nhận nhiều nội dung quan trọng chưa được thể hiện trong thỏa thuận cuối cùng, nhưng cho rằng các cuộc thảo luận khó khăn khởi động ở Belem sẽ tiếp tục dưới vai trò chủ trì của Brazil cho đến hội nghị kế tiếp.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết thỏa thuận cho thấy các quốc gia vẫn có thể hợp tác để đối mặt với những thách thức lớn, tuy nhiên thừa nhận COP30 chưa đáp ứng đầy đủ những gì cần thiết.

Đại sứ Palau, bà Ilana Seid, đại diện nhóm các quốc đảo nhỏ, đánh giá đây là kết quả tốt nhất có thể trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, đồng thời nhấn mạnh việc không đạt được thỏa thuận sẽ là một kịch bản tệ hơn. Bà Mary Robinson, cựu Tổng thống Ireland và thành viên nhóm các cựu nguyên thủ The Elders, cho rằng thỏa thuận chưa đáp ứng yêu cầu thực tế nhưng vẫn thể hiện tinh thần hợp tác đa phương trong giai đoạn khó khăn.

Bộ trưởng Môi trường Sierra Leone Jiwoh Abdulai cho rằng COP30 chưa đáp ứng đầy đủ kỳ vọng của châu Phi, nhưng vẫn tạo ra một bước tiến mới. Bộ trưởng Năng lượng Anh Ed Miliband cũng gọi thỏa thuận một bước tiến, dù thiếu tham vọng.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc