Nghệ An: Xuất khẩu lao động góp phần giảm nghèo bền vững

Tạo bước ngoặt xóa đói, giảm nghèo

Xã miền núi Chiêu Lưu của tỉnh Nghệ An có dân cư thưa thớt, người dân nơi đây chủ yếu là đồng bào Thái và Khơ Mú, sinh sống rải rác giữa những triền núi, con suối.

Do địa hình chia cắt, cuộc sống tự cung, tự cấp nên cái nghèo, cái đói ăn sâu vào đời sống. Thế nhưng, bước ngoặt đến khi người dân mở lối thoát nghèo bằng con đường xuất khẩu lao động (XKLĐ).

Xã miền núi Chiêu Lưu, Nghệ An với nhiều căn nhà khang trang được xây dựng từ nguồn tiền của lao động làm việc tại nước ngoài. Ảnh: Phạm Tâm

Ông Lô Văn Cáng, Phó Chủ tịch UBND xã Chiêu Lưu cho biết, địa phương từng là xã nghèo, với tỷ lệ hộ nghèo gần 70%. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào nương rẫy, thu nhập bấp bênh, quanh năm thiếu trước hụt sau.

"Khi xã mới bắt đầu vận động bà con đi XKLĐ, không ai tin đây là con đường thoát nghèo, họ sợ rủi ro, sợ nợ nần. Trong khi chi phí đi nước ngoài cũng cao, khoảng 120 - 130 triệu đồng nên nhiều gia đình nghèo không dám nghĩ đến", ông Cáng nhớ lại.

Để xua tan nỗi sợ này, các cán bộ xã đến tận nhà, từng nhóm dân cư để thuyết phục, lấy những trường hợp thành công làm minh chứng. Đồng thời, phối hợp cùng các doanh nghiệp tổ chức tuyên truyền, định hướng nghề nghiệp.

Lâu dần, nhận thức người dân thay đổi. Khi những người đầu tiên sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc)... gửi tiền về, xây được nhà, mua xe, cuộc sống khấm khá, cả bản bắt đầu tin. Qua những câu chuyện thành công ấy, phong trào XKLĐ bắt đầu lan rộng. Kể từ đó, mang theo hy vọng và đổi thay đến từng ngôi nhà.

Từ chỗ chỉ có một vài người đi nước ngoài, đến nay, xã Chiêu Lưu có hàng trăm lao động làm việc tại các quốc gia phát triển. Riêng năm 2024, toàn xã có 31 người đi XKLĐ, giới thiệu đào tạo nghề cho 158 người, giải quyết việc làm cho 60 lao động, đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 21,2 triệu đồng/năm (tăng 6,2%). Qua đó, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 33,04% (giảm 5,9% so với năm 2023).

Đây chỉ là một trong nhiều xã của tỉnh Nghệ An "thay da đổi thịt" từ việc đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài. Theo số liệu mới nhất từ Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An, 5 năm qua, tỉnh đã giải quyết việc làm cho 230.763 lao động, đạt 109,88% kế hoạch. Con số này cao hơn 22% so với giai đoạn 2016 - 2020. Đáng chú ý, tỉnh đã phối hợp đưa 98.427 người đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, tiếp tục đứng đầu cả nước về XKLĐ.

Cần tiếp tục nỗ lực

Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực vẫn còn hạn chế, thiếu lao động có tay nghề cao; một số ngành, địa phương chưa chủ động trong triển khai chính sách; thu nhập của người lao động còn thấp so với mặt bằng chung cả nước. Đây là những thách thức lớn cần khắc phục để nâng cao chất lượng việc làm.

Hướng tới giai đoạn 2026 - 2030, Nghệ An đặt mục tiêu giải quyết việc làm cho hơn 230.000 lao động, trong đó chú trọng cả việc làm trong tỉnh, ngoài tỉnh và đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Mục tiêu đi kèm là nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên khoảng 77%, giảm tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị xuống dưới 3%, đồng thời tăng tỷ lệ có việc làm sau tốt nghiệp lên trên 83%.

Để đạt mục tiêu giai đoạn 2026 - 2030, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Hoàng Phú Hiền nhấn mạnh, cần sự quyết liệt hơn từ các cấp, ngành, địa phương và doanh nghiệp, trong đó, doanh nghiệp giữ vai trò động lực. Việc chấp hành nghiêm chính sách pháp luật về lao động, cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao thu nhập, phúc lợi sẽ tạo môi trường làm việc bền vững, ổn định cho người lao động.

Ngoài ra, tỉnh sẽ tiếp tục khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế tập thể và làng nghề để tạo việc làm tại chỗ; chú trọng công tác đào tạo theo đơn đặt hàng, gắn đào tạo với địa chỉ việc làm; mở rộng thị trường, ưu tiên các thị trường có thu nhập cao, an toàn.

Ông Hiền cũng nhấn mạnh, tỉnh sẽ tập trung nâng cao chất lượng dự báo và thông tin thị trường lao động; phát huy hiệu quả hoạt động của Trung tâm Dịch vụ việc làm; tăng cường gắn kết đào tạo với nhu cầu tuyển dụng. Các sở, ngành, địa phương sẽ phối hợp chặt chẽ để tháo gỡ khó khăn, nhất là ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Dương Lê