Năng lực quản trị và tư duy phản biện - yêu cầu đặt ra cho cán bộ trong kỷ nguyên mới

Yêu cầu đặt ra cho công tác cán bộ hiện nay là rất cao, đòi hỏi mỗi cán bộ không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ năng lực

Từ yêu cầu đến tiêu chuẩn bắt buộc

Cùng với tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và cải cách hành chính mạnh mẽ, mô hình quản trị công hiện đại đòi hỏi cán bộ phải làm chủ các phương thức điều hành mới: quản trị bằng dữ liệu, quản trị theo kết quả, minh bạch trong thực thi công vụ và có khả năng giải trình với Nhân dân.

Năng lực quản trị không còn là khái niệm dành riêng cho lãnh đạo cấp cao, mà trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi vị trí công tác. Một cán bộ có năng lực quản trị tốt cần nắm vững các công cụ phân tích chính sách, tổ chức thực thi, giám sát hiệu quả, sử dụng nguồn lực công tiết kiệm và đúng mục tiêu, đặc biệt là có khả năng quản trị rủi ro trong bối cảnh biến động nhanh.

Quan trọng hơn, năng lực quản trị thể hiện ở tư duy hệ thống và khả năng kết nối liên ngành - điều rất cần thiết trong giải quyết các vấn đề phức hợp hiện nay như: chuyển đổi số, môi trường, đô thị thông minh, an ninh phi truyền thống hay phát triển bền vững.

Trong dòng chảy mạnh mẽ của kỷ nguyên số, Nhà nước pháp quyền hiện đại và xã hội tri thức đang phát triển với tốc độ chưa từng có, yêu cầu đặt ra cho công tác cán bộ ngày càng cao và đa chiều. Nếu như trước đây, tiêu chí đánh giá cán bộ chủ yếu dựa vào tinh thần trách nhiệm, phẩm chất đạo đức, kinh nghiệm thực tiễn, thì nay, năng lực quản trị hiện đại, tư duy phản biện và khả năng ra quyết định dựa trên bằng chứng đã trở thành “chuẩn năng lực cốt lõi” của đội ngũ cán bộ các cấp.

Nếu năng lực quản trị giúp cán bộ điều hành hiệu quả, thì tư duy phản biện chính là “hệ miễn dịch” giúp bộ máy phòng ngừa sai lầm. Không phải là phản bác hay phủ nhận, tư duy phản biện là khả năng phân tích logic, đánh giá khách quan, nhận diện rủi ro, nhìn thấy các góc khuất trước khi đưa ra quyết định. Trong thực tiễn, nhiều hạn chế trong hoạch định và thực thi chính sách bắt nguồn từ tư duy cảm tính, áp đặt kinh nghiệm cũ vào bối cảnh mới hoặc thiếu phân tích bằng chứng.

Tư duy phản biện giúp cán bộ tránh được tư duy nhiệm kỳ, phòng ngừa lợi ích nhóm và nâng cao tính liêm chính trong công vụ. Một cán bộ có tư duy phản biện tốt là người dám đặt câu hỏi “vì sao?”, “nếu… thì sao?”, biết xem xét đa chiều, đối chiếu bằng số liệu, lắng nghe phản biện xã hội và có khả năng điều chỉnh chính sách phù hợp thực tiễn. Đây là năng lực đặc biệt cần thiết trong bối cảnh dữ liệu bùng nổ, truyền thông đa chiều và kỳ vọng của người dân ngày càng cao.

Học tập suốt đời, làm chủ công nghệ

Trong kỷ nguyên số, khi dữ liệu trở thành nguồn lực chiến lược, yêu cầu quyết định dựa trên bằng chứng đang trở thành chuẩn mực trong quản trị hiện đại. Đối với cán bộ, điều này đòi hỏi khả năng tiếp cận thông tin chính xác, phân tích dữ liệu, sử dụng kết quả nghiên cứu, khảo sát để đưa ra lựa chọn tối ưu. Các quyết định quan trọng về quy hoạch, đầu tư công, giáo dục, y tế, môi trường… không thể chỉ dựa trên cảm tính hay kinh nghiệm. Bằng chứng từ số liệu, dự báo khoa học, phân tích tác động chính sách giúp tăng độ tin cậy, tính minh bạch và giảm thiểu sai sót.

Việc ra quyết định dựa trên bằng chứng cũng là bước tiến lớn để nâng cao chất lượng giải trình của cán bộ trước Nhân dân - một yêu cầu trọng tâm của xây dựng Nhà nước pháp quyền.

Trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng, kinh tế trí thức phát triển và hội nhập quốc tế ngày càng sâu sắc, đội ngũ cán bộ nếu thiếu tư duy phản biện, thiếu năng lực quản trị và không biết sử dụng bằng chứng để ra quyết định sẽ khó đáp ứng yêu cầu mới. Đây không chỉ là đòi hỏi của thực tiễn quản lý mà còn là yêu cầu cấp thiết đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ theo tinh thần các nghị quyết của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị.

Do đó, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng chuẩn hóa năng lực quản trị, phát triển tư duy phân tích - phản biện, kỹ năng ra quyết định khoa học là nhiệm vụ xuyên suốt. Mỗi cán bộ cần tự rèn luyện khả năng học tập suốt đời, cập nhật tri thức mới, làm chủ công nghệ và coi minh bạch - giải trình là trách nhiệm không thể thiếu.

Từ đó, hướng đến thực hiện theo chỉ đạo và tâm huyết của Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Y Thanh Hà Niê Kđăm: Toàn tỉnh cần tập trung nguồn lực và có giải pháp đồng bộ tháo gỡ những bất hợp lý trong cơ cấu, biên chế, bố trí cán bộ, những thiếu hụt về hạ tầng chuyển đổi số... Hoạt động của chính quyền cấp xã không được đứt gãy, đình trệ mà phải tốt lên từng ngày và được đo bằng sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.

Nguyệt Thu .