Mía Nguyên Bình - Cây trồng đặc hữu mang lại giá trị kinh tế cho nông dân

Theo bà Vũ Thị Hường, cán bộ Phòng Kinh tế xã Nguyên Bình, mía vàng của xã được trồng nhiều tại các xóm: Bản Nùng, Tổng Ngà, Phia Bó, Pác Măn và xóm 4, với tổng diện tích hiện có 25,13 ha, năng suất bình quân đạt 33,6 tấn/ha, sản lượng hằng năm hơn 844 tấn, mang lại cho nông dân vùng trồng giá trị sản xuất từ 130 - 150 triệu đồng/ha/năm.

Gia đình bà Hoàng Thị Kiếm, xóm Bản Nùng mỗi năm đều trồng 5.000 hốc mía. Vườn mía đã cho gia đình bà có nguồn thu nhập ổn định. Bà Kiếm cho biết: Với giá bán trung bình 8 nghìn đồng/cây, vườn mía cho thu nhập khoảng 150 triệu đồng/năm sau khi đã trừ chi phí sản xuất. Cây mía là nguồn thu chính, giúp gia đình tôi ổn định sinh kế.

Để trồng mía đạt năng suất, chất lượng cao, với kinh nghiệm gần 50 năm gắn bó với nghề trồng mía của mình thì trồng mía phải thực hiện đúng kỹ thuật canh tác như: Hom giống phải chọn những ngọn mía dài khoảng 60 cm, có 6 - 7 mắt mầm không bị dập nát được lấy từ những cây mía đã chín, thân to khỏe, vàng óng, đốt đều, sạch sâu bệnh. Vườn trồng thoát nước tốt, khi trồng phải bón lót phân chuồng ủ hoai mục khoảng 2 - 3 kg/hốc; thời vụ trồng thích hợp nhất là vụ xuân vào tháng 2 - tháng 3. Khâu chăm sóc cũng rất quan trọng, khi mầm mọc chỉ giữ lại 4 chồi khỏe nhất/hốc, tỉa bỏ chồi yếu, cong, sâu bệnh; vườn mía được tưới đủ nước để giữ ẩm thường xuyên và vệ sinh vườn, làm sạch cỏ để tránh sâu bệnh hại; phải bón phân định kỳ đúng liều lượng mỗi tháng 1 lần. Thời gian thu hoạch 10 - 11 tháng sau trồng, lúc này cây mía chín, thân vàng óng, mía ngọt nhất.

Cùng xóm Bản Nùng, gia đình ông Lãnh Văn Bồng cũng là một trong những hộ có nhiều năm trồng mía. Hiện, gia đình ông trồng 3.000 hốc mía, sau khi đã trừ chi phí sản xuất, mỗi năm cho thu nhập hơn 90 triệu đồng. Ông Bồng cho biết: Đây là nguồn thu chính, đáng kể của gia đình tôi. Từ nguồn thu này, gia đình tôi có điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống và nuôi 2 con ăn học đầy đủ, nay đã có việc làm ổn định. “Mía vàng Nguyên Bình là cây trồng thực sự đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng. Nếu có thị trường tiêu thụ ổn định và có doanh nghiệp hay hợp tác xã tham gia liên kết theo chuỗi giá trị sản xuất, bao tiêu sản phẩm, xây dựng được thương hiệu “Mía vàng Nguyên Bình” thì cây mía chắc chắn là cây thoát nghèo và làm giàu bền vững của nông dân vùng trồng xã Nguyên Bình”. Ông Bồng nhận định.

Vườn mía 5.000 hốc của gia đình bà Hoàng Thị Kiếm, xóm Bản Nùng, xã Nguyên Bình cho thu nhập 150 triệu đồng/năm sau khi trừ chi phí sản xuất.

Trưởng xóm Bản Nùng Hoàng Tiến Dượng cho biết: Xóm có 108 hộ, trong đó có 40 hộ trồng mía đạt 8 ha, với năng suất bình quân đạt hơn 33 tấn/ha, cho sản lượng mía hằng năm của xóm ước đạt hơn 268 tấn. Mía vàng Nguyên Bình là cây trồng bản địa được người dân địa phương trồng từ hàng chục năm nay. Trồng mía cho giá trị kinh tế cao gấp 4 - 5 lần so với trồng cây ngô truyền thống trên cùng đơn vị diện tích. Từ trồng mía, nhiều hộ thu lợi vài chục triệu đồng đến trăm triệu đồng mỗi năm. Điển hình trong xóm có các hộ: Lãnh Văn Bồng, Lê Quang Chiến, trồng 3.000 - 4.000 hốc, thu nhập hơn 90 - 120 triệu đồng/năm; Hoàng Văn Cao trồng 4.000 - 5.000 hốc, thu nhập 120 - 150 triệu đồng/năm…

Là cây trồng đặc hữu, giá trị kinh tế của cây mía đã được khẳng định, đem lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ dân trồng trong xóm. Song hiện nay đầu ra không ổn định, nông dân phải tự tìm kiếm thị trường tiêu thụ tại các địa phương trong tỉnh, đây chính là rào cản khiến người trồng mía chưa thật sự yên tâm sản xuất, mở rộng diện tích trồng. Nông dân trồng mía rất mong chính quyền và các ngành chức năng của tỉnh quan tâm giúp người trồng tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất bền vững và xây dựng thương hiệu mía Nguyên Bình, để mía vàng Nguyên Bình phát huy hết giá trị là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân địa phương. Ông Dượng cho hay.

Để cây mía tiếp tục phát huy thế mạnh, trở thành cây trồng thế mạnh của địa phương, Chủ tịch UBND xã Nguyên Bình Hoàng Thị Hòa cho biết: Mía là cây trồng đặc hữu, gắn bó lâu đời với người dân Nguyên Bình, đã khẳng định được vị thế trong phát triển kinh tế nông nghiệp của xã. Chính quyền xã luôn xác định đây là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần quan trọng trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân. Do vậy, xã đang tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để nông dân trồng mía yên tâm sản xuất. Theo đó, xã vận động nhân dân áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng mía và tăng cường tuyên truyền nông dân trồng mía duy trì diện tích mía ổn định. Bên cạnh giải pháp trước mắt, xã Nguyên Bình đang tích cực kết nối với các doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ sở chế biến nhằm xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ bền vững. Mục tiêu lâu dài là đưa sản phẩm mía vàng Nguyên Bình đạt tiêu chuẩn OCOP của tỉnh, qua đó, nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, khẳng định thương hiệu nông sản đặc trưng của địa phương.

Quốc Sơn