Gỡ 'nút thắt' thủ tục hành chính

Mạnh tay cắt giảm thủ tục

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành công điện số 220/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thể chế, thực hiện cắt giảm và chuẩn hóa thủ tục hành chính (TTHC), điều kiện kinh doanh (ĐKKD), bảo đảm hoàn thành mục tiêu cải cách trong năm 2025 theo Nghị quyết 66/NQ-CP.

Theo đó, 14 bộ, cơ quan đã phê duyệt phương án cắt giảm 3.071 TTHC và 2.269 ĐKKD, tập trung số hóa, cung cấp dịch vụ công trực tuyến và chuẩn hóa hồ sơ, kết quả giải quyết.

Việc đơn giản hóa các điều kiện và thủ tục hành chính giúp giảm chi phí, thời gian cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nhiều văn bản quy phạm pháp luật cần sửa đổi, quy trình nội bộ cần tái cấu trúc và tỷ lệ TTHC trực tuyến vẫn còn thấp nên Thủ tướng yêu cầu các cơ quan liên quan quyết liệt triển khai để đạt mục tiêu theo Nghị quyết số 66/NQ-CP.

Theo đó, các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ tập trung chỉ đạo sửa đổi, bổ sung 485 văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực thi phương án cắt giảm, đơn giản hóa 2.164 TTHC và cắt giảm 2.047 ĐKKD đã được phê duyệt. Trong đó, 319 văn bản thuộc phạm vi quản lý của 14 bộ, cơ quan phải hoàn thành sửa đổi trong năm 2025.

Bộ Công Thương được giao hoàn thành rà soát, bổ sung phương án cắt giảm ĐKKD, bảo đảm đạt tối thiểu 30%, trình Thủ tướng trong tháng 11/2025. Các bộ, ngành và địa phương tập trung thực hiện tái cấu trúc quy trình, cung cấp dịch vụ công trực tuyến theo mục tiêu của Kế hoạch 02-KH/BCĐTW ngày 19/6/2025. Mục tiêu là hoàn thành 100% thủ tục liên quan đến DN được thực hiện trực tuyến, thông suốt và giảm tối đa giấy tờ trong năm 2025.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết, Bộ Công Thương có 223/421 thủ tục được cắt giảm, đơn giản hóa (đạt 52,97%); chi phí tuân thủ giảm 30,61%; thời gian giải quyết giảm 32,72%. Từ năm 2017 đến nay, việc thực hiện rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến điều kiện đầu tư, kinh doanh, hệ thống ĐKKD của Bộ Công Thương đã được triển khai thực chất 66% số ĐKKD được bãi bỏ, đơn giản hóa. Từ 1.216 ĐKKD trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương giảm xuống còn 560 điều kiện.

Các lĩnh vực được cải cách mạnh mẽ gồm: Kinh doanh rượu, thuốc lá, khí, xăng dầu, thương mại điện tử, xúc tiến thương mại, vật liệu nổ công nghiệp, an toàn thực phẩm, xuất nhập khẩu... Việc đơn giản hóa các điều kiện và thủ tục này không chỉ giúp giảm chi phí, thời gian cho DN mà còn tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và ổn định hơn.

Về ngành hải quan, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Trần Đức Hùng cho biết, thực hiện chủ trương cải cách TTHC của Chính phủ, Cục Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp bãi bỏ, cắt giảm và đơn giản hóa TTHC, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh và thúc đẩy phát triển kinh tế. Từ 2020–2024, Cục Hải quan đã cắt giảm 5% số quy định và chi phí tuân thủ, đơn giản hóa 6 TTHC, thay thế việc nộp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy bằng khai thác dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời công bố 4 TTHC sửa đổi để DN dễ tiếp cận và thực hiện.

Trong tháng 5/2025, Cục Hải quan đã rà soát 214 TTHC và 29 ĐKKD để đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa. Bộ Tài chính và Chính phủ đã phê duyệt cải cách 39 TTHC và bãi bỏ 15 ĐKKD không còn phù hợp. Nhờ đó, thời gian kiểm tra hồ sơ xuất nhập khẩu giảm từ 2 giờ xuống 1,4 giờ, kiểm tra thực tế hàng hóa từ 8 giờ xuống 5,6 giờ, quản lý kho bãi rút ngắn 50%, hồ sơ giấy được thay bằng đăng ký trực tuyến.

Thủ tục nhanh, thuận tiện hơn cho doanh nghiệp

Trao đổi với PV Báo CAND, bà Hoàng Thanh Tâm, Giám đốc Công ty CP Đầu tư và phát triển sáng tạo Đông Dương cho biết, từ 1/7/2025, việc cấp C/O điện tử và phân cấp về địa phương đã giúp thủ tục trở nên nhanh chóng và thuận tiện hơn nhiều.

“DN chỉ cần khai online, nộp hồ sơ trực tuyến, nếu hồ sơ không vướng mắc thì việc tiếp nhận diễn ra rất nhanh. Cán bộ xuất nhập khẩu (XNK) cũng giảm hẳn số lần đi lại, trước phải 2-3 lần, nay chỉ cần 1-2 lần là xong hồ sơ”, bà Tâm chia sẻ.

Tuy nhiên cũng theo bà Hoàng Thanh Tâm, dù thủ tục nhanh hơn nhưng việc chứng minh xuất xứ lại chặt chẽ hơn, đặc biệt với các mặt hàng thủ công mỹ nghệ như sản phẩm của DN chủ yếu từ cây tre, cây mây…, một số trường hợp cần phải có xác nhận từ các hộ dân cung cấp sản phẩm hoặc nguyên liệu để bảo đảm đúng hàng hóa có xuất xứ.

“Hiện nay, hồ sơ được gửi lên online, nếu không có vướng mắc, lô hàng sẽ được thông quan rất nhanh, giúp DN chủ động hơn trong xuất khẩu”, bà Tâm cho biết.

Tại khu vực cửa khẩu Lạng Sơn, bà Lương Thị Phượng, nhân viên XNK của Công ty Nông sản Việt Trung chia sẻ, công ty chuyên xuất khẩu nông sản như mít, sầu riêng, hoa quả. Từ khi áp dụng hệ thống cấp C/O điện tử và khai báo online (từ đầu năm 2024 với một số mẫu C/O theo FTA và từ giữa năm 2025 với mẫu C/O theo WTO), DN đã tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí.

Tuy nhiên, theo bà Phượng, vào những thời điểm lượng hồ sơ lớn, nhiều người dùng cùng truy cập, hệ thống vẫn còn bị lỗi, truy cập chậm khiến DN khó nộp phí hoặc cập nhật thông tin kịp thời. Cá biệt, có bộ hồ sơ từ lúc khai đến khi được duyệt cấp C/O mất khoảng 2 ngày.

Bà Phượng thông tin: “Như hôm 11/11, DN nộp hồ sơ từ sáng nhưng đến trưa mới hiện số C/O, nộp phí xong cũng phải chờ hệ thống ghi nhận và được duyệt cấp C/O”. Theo bà Phượng, với cơ chế phân cấp và cải cách TTHC, thời gian và thủ tục cho DN đã được rút ngắn đáng kể. Để tạo thuận lợi hơn nữa, cần cải thiện hệ thống khai báo điện tử, hạn chế lỗi hệ thống.

Tại khu vực cửa khẩu, khi xe hàng đã đầy đủ hồ sơ, thủ tục thông quan diễn ra nhanh chóng và thuận tiện. Các cán bộ hải quan cùng các đơn vị chức năng tại cửa khẩu luôn tạo điều kiện tối đa, hỗ trợ DN thông quan nhanh cho các mặt hàng hoa quả, giúp hàng hóa luôn được xuất khẩu kịp thời, đảm bảo chất lượng.

Bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, Bộ đã ban hành nhiều hướng dẫn, đẩy mạnh phân cấp trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa, đồng thời lập tổ công tác, đường dây nóng 24/7, tổ chức tập huấn và cử đoàn công tác đến địa phương để hỗ trợ DN. Từ 1/7/2025, theo Thông tư 40/2025/TT-BCT, thẩm quyền cấp 31 loại giấy chứng nhận xuất xứ tiếp tục do Bộ Công Thương và UBND tỉnh thực hiện.

Bà Hiền cho rằng, DN cần cập nhật quy định về xuất xứ để nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy xuất khẩu. Cục Xuất nhập khẩu cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục, nâng hiệu quả xử lý vướng mắc, được cộng đồng DN đánh giá cao.

Lưu Hiệp